Patrick Verhoeven zet kunst in voor de queergemeenschap
- Beeldende Kunst
- Vormgeving
- Docentopleidingen
Patrick Verhoeven zal niet snel met een regenboogvlag zwaaien, maar hij wil wel iets betekenen voor de lhbti-acceptatie. Voor zijn afstuderen aan de master Kunsteducatie zette hij een queer-beeldbank op; een digitaal depot met kunstwerken die in het voortgezet onderwijs de basis vormen voor gesprekken over seksuele- en genderdiversiteit.
Patrick heeft voor zijn afstuderen nu zeven keer een workshop, oftewel een artistieke-educatieve interventie, gegeven op een middelbare school en heeft er nog drie te gaan. Uit de beeldbank, waarvoor iedereen suggesties kan aandragen, haalt hij steeds één kunstwerk dat hij projecteert als ‘conversation piece’ en waar hij met de jongeren een gesprek over heeft.
Ik ga uit van ‘slow looking’, waarbij je een beroep doet op bepaalde kijk- en denkroutines. Als je iets opmerkt aan een schilderij, moet je dat kunnen onderbouwen. Ik neem in het gesprek ook altijd een stukje voorlichting mee. Dan vertel ik iets over de lhbti-acceptatie door de tijd heen.”
Na het gesprek gaan de leerlingen in groepen werken aan een collage. “Ze mogen dan beelden knippen uit diverse tijdschriften, zoals Volkskrant Magazine, Libelle en National Geographic, zodat er een nieuw beeld ontstaat. Op die manier reflecteren ze visueel op het gesprek en op het kunstwerk uit de beeldbank. De collage presenteren ze aan de hele klas, waarbij ze ook vertellen hoe ze naar de thematiek kijken.”
Aandacht voor seksuele- en genderdiversiteit
Merkt hij dat zijn workshop impact heeft? “Voor mijn afstuderen ga ik alle collages met de bijhorende motivaties analyseren. Ik weet nog niet wat daar uitkomt, maar ik denk dat zo’n workshop veel waarde heeft voor acceptatie. Je dwingt jongeren erover na te denken. Misschien zorgt het ook voor meer empathie. Ik vind dat er op veel scholen meer aandacht besteed mag worden aan seksuele- en genderdiversiteit.”
Verbinding tussen maker en educator
Patrick is een oudere student. Hij studeerde in 1999 af aan de kunstacademie in Tilburg, op textiel autonoom. Een tijdlang werkte hij als kunstenaar. Later is hij zich gaan richten op het onderwijs. Hij haalde zijn lesbevoegdheid en ging aan de slag als docent aan de kunstacademies van Tilburg en Zwolle. Drie jaar geleden begon hij aan de master Kunsteducatie, een deeltijdopleiding.
Ik begon aan de master, omdat ik meer verdieping wilde. Ik woon in Eindhoven, maar ik heb heel bewust voor de opleiding in Zwolle gekozen. Ze leggen hier een verbinding tussen maker en educator, je zet jezelf in als artist educator. Zo maak ik zelf ook collages.
Daarnaast ligt in Zwolle de focus op engagement; de opleiding wil met kunsteducatie verandering bij de ander teweegbrengen. Voor mijn afstudeerproject bedacht ik dat ik iets wilde doen voor de lhtbi-gemeenschap. Ik ben niet iemand die met een regenboogvlag gaat zwaaien, maar ik zet kunst in om bij te dragen aan acceptatie.”
Onderbouwing
Patrick gaf voor hij aan de master begon al kijkworkshops, maar die zijn veranderd. “Eerst ging het vooral om de eigen beleving van de leerlingen, nu kan ik het beter koppelen met de actualiteit en ze meer laten reflecteren op het beeldend werk.” De master heeft hem veel gebracht. “Ik was altijd al van de onderbouwing. Tegen studenten van de docentenopleiding hamerde ik altijd op dat onderbouwen. Maar door het nu zelf te moeten doen in de master ervaar ik hoe moeilijk het is. Dat is best confronterend. Wat is de juiste onderzoeksvraag en de deelvragen. Hierdoor ben ik anders naar het begeleiden van studenten gaan kijken.” De combinatie van theorie en praktijk is ook echt kenmerkend voor deze master.
Twee mannen
Patrick's eigen favoriet in de beeldbank die hij heeft opgezet is Te quiero: een foto van kunstenaars Andrés Senra en Félix Fernández uit 2004 waarop twee mannen elkaars hand vasthouden. “Het is een verwijzing naar het beroemde schilderij Portret van Giovanni Arnolfini en zijn vrouw van Jan van Eyk”, vertelt Patrick . “Een krachtig beeld, je kunt er veel mee in een workshop. Zo merkte een leerling heel scherp op dat de baby op de foto niet in de spiegel, die ook op de foto staat, te zien is. Ze dacht dat dit een verwijzing was naar de onmogelijkheid van mannen om een kind te krijgen, maar dat ze wel kinderen mogen adopteren.”
Wandkleed
Voor zijn finals levert Patrick een artistiek werk af waarbij hij gebruik maakt van de data uit zijn workshopreeks met de beeldbank. “Het wordt een wandkleed, maar hoe en wat weet ik nog niet precies.” Na zijn studie wil hij zijn workshop verder uitbouwen. “Met COC Eindhoven ben ik in gesprek om het aan te bieden als tweede voorlichtingsles. In de eerste les die ze op scholen geven, gaat het om het luisteren naar ervaringsverhalen. Zo'n tweede les gaat met het kijken en de collageopdracht een stap verder. Mogelijk ga ik gastlessen geven aan andere docenten zodat meer mensen deze workshop kunnen geven.” En wat gebeurt er met de beeldbank? “Ik hoop dat die blijft groeien. Het is een actief en participatief project. Ik ben bezig er een website van te maken. Die zal steeds in beweging blijven en ook een informerende functie hebben.”
Meer info over de opleiding master Kunsteducatie
