Over kunstonderwijs
Jaarlijks studeren honderden mensen af aan opleidingen binnen het Nederlands hbo-kunstonderwijs. Zij worden niet allemaal de nieuwe Jean Michel Basquiat, Coco Chanel of Erwin Olaf, maar vast staat dat ze allemaal de juiste bagage mee hebben gekregen om van betekenis te zijn voor de maatschappij en dat hun baankansen hoog zijn.
In veel gevallen worden alumni van kunstopleidingen juist iets anders dan uitvoerend kunstenaar. Wat studenten leren tijdens een kunstopleiding is om met toewijding te werken aan iets wat dicht bij hun hart ligt. Hoe je objectief en kritisch kunt denken en hoe je verandering tot stand brengt. Hoe je van niets iets maakt. Daarom vind je deze creatieve professionals overal terug; in de politiek, in de media, in het culturele veld en in de wetenschap.
Feiten en cijfers
Ruim 21.000 studenten in Nederland zijn ingeschreven in het Nederlands hbo-Kunstonderwijs. Dat is 4% van het van het totaal aantal studenten in het hbo. Door de selectieprocedure is de kwaliteit hoog. Studenten zijn zeer gemotiveerd. Dat blijkt uit de lage uitval van studenten in het kunstonderwijs (10%, ten opzichte van 11% in het hbo als geheel) en hoge aantal studenten dat het diploma haalt. 66% van de studenten die in 2015 zijn begonnen aan een voltijd kunstbachelor had na 5 jaar het diploma gehaald. Voor het hele hbo is dat 52%. (bron: Vereniging Hogescholen, 2021)
Zelfontwikkeling en onderzoek
Binnen het kunstonderwijs is er veel aandacht voor zelfontwikkeling. Makers hebben het nodig om reflectief te kunnen zijn. Ze moeten eerst fouten kunnen maken, en dan nog eens. In feite moeten ze eindeloos fouten kunnen maken. Tot zij steeds beter weten wat wél werkt; dit is de essentie van artistiek onderzoek. Het kunstonderwijs biedt hiervoor de faciliteiten en de aandacht.
“Het mooie van het kunstonderwijs is dat je altijd begint met het grote onbekende. (…) In kunstonderwijs gaat het niet om de uitkomsten, maar om het proces. Hoe leer je te onderzoeken, hoe leer je nieuwe wegen in te slaan, hoe leer je samen te werken? (…) Een onderzoekende houding is het belangrijkste wat een mens kan leren. En precies dat is wat het kunstonderwijs bijbrengt.”
Kunstonderwijs breekt met tradities
Om van niets iets te maken moet je leren handelen met bravoure, lef en eigenheid. Iets wat vaak al op eerste dag van een kunstopleiding doorbroken wordt, is de conformiteit. Een stap binnen de kunstacademie is voor veel studenten een stap dichter bij hunzelf. De muziek die studenten maken breekt met tradities, er wordt gedanst met een nieuwe noodzaak en kunst en ontwerpen zijn gedurfder dan ooit tevoren. Ieder kantoor met dode planten, grijze pakken, excelsheets en een systeemplafond heeft iemand nodig die tradities durft te doorbreken.
Vernieuwende ideëen
Binnen het kunstonderwijs is veel aandacht voor (kunst)geschiedenis en filosofie. Als student van een kunstacademie leer je jezelf als maker te plaatsen in historisch perspectief en hoe je je verhoudt ten opzichte van de maatschappij. Dit uitgangspunt is uniek voor het kunstonderwijs. Het ontwikkelt de maker en de mens op verschillende niveaus en het geeft aanleiding om tot vernieuwende ideeën te komen.
Baankansen kunstonderwijs
82% van de afgestudeerden uit het kunstonderwijs heeft binnen drie maanden een baan; 70% vindt direct na het behalen van het diploma werk. 96% van alle voor de arbeidsmarkt beschikbare kunsten-afgestudeerden heeft circa anderhalf jaar na het verlaten van de kunstenopleiding betaald werk. Dit aantal is stijgend sinds 2020. 57% heeft een baan gevonden in het eigen vakgebied. (Bron: Kunsten-Monitor 2022)