Paulien Doeleman
Let’s Be Real
Scriptie
Net/nep écht geluk
In mijn scriptie ben ik mij gaan verdiepen in de betekenis van hyperrealiteit. Hyperrealiteit is een term bedacht door de Franse filosoof Jean Beaudrillard. Jean Beaudrillard legt uit dat we aan dehand van media een drogbeeld creëren die de realiteit vervangt. Oftewel een schijnwereld. Een schijnwereld die als vervanging dient voor de werkelijkheid. En niet alleen als vervanging, het wordt onze nieuwe realiteit. Probleem daarbij is dat die ‘realiteit’ oftewel hyperrealiteit, de werkelijkheid - in de meeste gevallen - mooier in beeld brengt dan het in werkelijkheid is. De media wil immers dat mensen gaan kijken. Dat ga je niet realiseren door de pure realiteit weer te geven. Die is immers af en toe saai en/of ongelukkig. Daarnaast zien we media als een voorbeeld. Een voorbeeld over hoe het leven eruit hoort te zien. Wij proberen dat voorbeeld te volgen omdat dat beeld waarde uitstraalt, maar ondertussen idealiseren wij een schijnwereld, gecreëerd door hyperrealiteit. Hyperrealiteit zorgt, voor wie er gevoelig voor is, voor verwachtingen. Verwachtingen over hoe een gelukkig leven eruit zal moeten zien. Deze verwachtingen komen niet overeen met de werkelijkheid. De werkelijkheid draait namelijk niet altijd om geluk. Er is ook veel ongeluk in de wereld en dat is iets waar we niet omheen kunnen. Dat is de reden dat verwachtingen van de hyperrealiteit vaak niet waargemaakt kunnen worden. En dat is teleurstellend voor sommigen van ons. Hyperrealiteit biedt, in de meeste gevallen, dus niet het geluk wat het zich voorhoudt. Dit omdat het doel, puur geluk, niet een realistisch doel is.
Visie
Uit persoonlijke redenen ben ik mij gaan verdiepen in de betekenis van hyperrealiteit. Ik ben namelijk een van die mensen die gemakkelijk beïnvloed door de mooie beelden van de media. De volmaakte relaties in romcoms, influencers met het perfecte sociale leven en de oogverblindende mooie gezichten en lichamen op Instagram. Ik snap goed dat dit niet altijd de realiteit is, ook voordat ik aan dit onderzoek begon. Toch trok ik door deze beelden mijn eigen leven, oftewel mijn eigen werkelijkheid, in twijfel. Mijn leven voelde – en soms nog steeds – als een kleine teleurstelling. Na het onderzoek dat ik heb gedaan voor mijn scriptie weet ik dat ik niet de enige ben. Daarbij trok ik de conclusie dat ik het erg zonde vind dat ik én vele van mijn leeftijdsgenoten iets idealiseren wat niet werkelijk is. Er is namelijk niks mis met ons soms wat ongelukkige en saaie leven, want ieder van ons leidt zo’n leven.
Ik begon mijn maakproces met het vastleggen van mijn eigen werkelijkheid. Bij het terugkijken van de beelden kon ik alleen maar denken: ‘Wat een lelijk beeld van mijzelf, ik wil niet dat mensen mij zo zien als ze naar mijn werk komen kijken.’ Toen realiseerde ik mij precies dat dit is wat hyperrealiteit is en dat ik deze ingeving kon gebruiken voor mijn eindwerk. Het beeld wat ik van mijzelf vastlegde is namelijk een werkelijk beeld, maar niet een beeld dat voldoet aan de idealen van de hyperrealiteit. En als ik dit ongemak voel, dan doen anderen dat vast ook. Voor mij kaarthet precies het probleem aan. Een beeld die zorgt dat we afschuw voelen naar onze werkelijkheid, omdat het niet voldoet aan de schijnwereld van de media. Ik vind het een straf die we niet zouden moeten voelen.
Doel
Allereerst wil ik met mijn ontwerp mensen bewust maken van hyperrealiteit. Het is makkelijk om te vergeten dat de schijnwereld van de media niet de werkelijkheid is. Dit wordt vergeten omdat de beelden van de media enigszins werkelijk zijn, maar – zoals ik vertelde - mooier in beeld worden gebracht dan in werkelijkheid is. De beelden die gecreëerd zullen worden aan de hand van mijn installatie zullen tegenovergesteld zijn aan de beelden van de media. Namelijk écht. Omdat de beelden niet overeen zullen komen met de beelden die de media uitzendt, hoop ik dat mensen zich realiseren dat de media ééntonige beelden verspreidt die vooral mooi, vermakelijk of gelukkig zijn. Niet zoals de werkelijkheid is.
Daarnaast wil ik met mijn werk mensen uitdagen om met hun imperfecte beeld tegen het perfecte plaatje van de media in te gaan. We steken elkaar aan om mee te doen in de schijnwereld van sociale media. Het is gebruikelijk om van je beste kant te laten zien op sociale media. Er zal om die reden wellicht wat ongemak ontstaan als de bezoeker gevraagd wordt om het hoogstwaarschijnlijke oncharmante, maar toch échte beeld, van zichzelf te delen. Toch hoop ik dat mensen moedig genoeg zijn om zich daar overheen te kunnen zetten en te beseffen dat ze zich niet hoeven te schamen voor diens werkelijkheid. Want zoals ik eerder zei, we zijn allemaal imperfecte mensen en daar is helemaal niks mis mee.
Deze pagina is voor het laatst gewijzigd op 24 juni 2022
Sta jij op deze pagina? En heb je een opmerking? Mail naar de redactie.