Grafisch ontwerp brengt verborgen data in het zicht
naar verhaaloverzicht
3 augustus 2020

Grafisch ontwerp brengt verborgen data in het zicht

Exposeren. In de kunsten wordt daarmee het tentoonstellen van je werk bedoeld. Maar de meer letterlijke betekenis – blootstellen - is op het werk van Lucas de Haar van toepassing. Als grafisch ontwerper maakt hij zichtbaar wat er achter de schermen met jouw data op het internet gebeurt.

Lucas studeerde in 2020 af aan de opleiding Graphic Design in Zwolle met zijn werk Not your data. In zijn scriptie verkent hij de invloed van de digitale wereld op de waarneming van de werkelijkheid: “Ik focus me met name op de invloed van fake news en de aandachtseconomie. Ik concludeerde ook dat grafisch ontwerpers bij kunnen dragen aan het inzichtelijk maken van de verborgen systemen die gebruikt kunnen worden om ons gedrag te beïnvloeden en daarmee ook ons wereldbeeld.”

Bewust onwetend gehouden 

“Tijdens mijn studie heb ik altijd interesse gehad in complexe systemen. Door middel van datavisualisaties en bewegend beeld wil ik deze systemen voelbaar maken.” In zijn eindwerk richt Lucas zich op de verborgen systemen achter trackers op internet. Deze trackers of cookies worden gebruikt om data van iedere gebruiker te verzamelen. Met als doel bijvoorbeeld advertenties te personaliseren. Aanleiding van Lucas’ project is zonder meer de actualiteit van het onderwerp: “Het verzamelen en gebruik van deze data heeft veel meer consequenties die vaak niet voor de hand liggend zijn. Gebruikers van het internet krijgen steeds meer content aangeraden door op data gebaseerde algoritmen, maar de gebruiker zelf wordt hier bewust onwetend over gehouden. Zo wordt segregatie versterkt en de democratie ondermijnd. Techbedrijven nemen steeds vaker onze keuzes voor ons.” 

Data in zicht 

Met zijn project wil Lucas inzicht geven in hoe data worden verzameld en gebruikt, zodat mensen weer eigenaar worden van hun eigen data en daarmee ook een vrije keus en eigen wereldbeeld kunnen construeren. Lucas maakte hiervoor onderstaande video. 

 

Generative art 

Naast de video ontwierLucas een tool die door middel van interactieve datavisualitaties inzicht geeft in de hoeveelheid trackers op de websites die je bezoekt. Lucas: “Ik vind het belangrijk om in mijn experimentele onderzoek een nieuwe passende manier van ontwerpen te vinden. Daarom wilde ik zelf met simpele algoritmes beeld creëren, om zo het onderwerp inzichtelijk te kunnen maken. Met behulp van generative art – visualisaties op basis van code – visualiseer ik de aanwezige trackers. Deze visualisaties zijn dynamisch, zodat ze voor elke website uniek zijn.” 

Visualisaties van trackers op een website

Volg Lucas