Innerlijke kalmte in een haastige wereld dankzij interieurarchitectuur
Egypte, het land van het rijke culturele erfgoed. Het is niet verwonderlijk dat Ibrahim Diab, Nederlands-Egyptisch maar geboren en getogen in Caïro, hier de inspiratie kreeg om de bachelor Interieurarchitectuur aan ArtEZ Academie voor Art & Design in Zwolle te studeren. “In Egypte heb je piramiden en tempels van duizenden jaren oud die gewoon nog steeds staan”, vertelt Ibrahim vlak voor zijn afstuderen.
“Dus je hebt geholpen iets te maken, bent zelf al duizenden jaren dood, maar dat gebouw staat er nog steeds”, gaat hij verder. “Dat was een inspiratie voor mij om de opleiding te doen, ook al wist ik nog helemaal niets van architectuur. Ik dacht dat het gewoon een kwestie was van muren en een dak tekenen, haha. Alles wat ik moet weten, heeft de opleiding me geleerd.”
Chaos wegnemen
Zijn finals-product is een nieuw ruimtelijk ontwerp voor het stationsplein van Groningen. In Ibrahims ontwerp neemt de ruimte de haastigheid en chaos van het stationsplein weg bij de reizigers, zodat zij zich kunnen focussen op hun eigen gevoel en lichaam. “Het stationsplein van Groningen is een concreet voorbeeld van een plek waar mijn afstudeeronderzoek toegepast kan worden”, legt Ibrahim uit. “Kijk, wij als mensen leven in twee werelden: de binnenwereld en de buitenwereld. Vroeger, toen we nog vooral in de natuur leefden, was de binnenwereld sterk aanwezig. Het belangrijkste waar je aan moest denken, was dat je voor eten moest zorgen, bijvoorbeeld door te jagen. Nu heb je veel meer drukte: je moet veel meer doen en de maatschappij verwacht veel meer van je. Dus begon na verloop van tijd de binnenwereld te vervagen en de buitenwereld te overheersen. Daardoor bestaat ons leven nu vooral uit dingen doen in de buitenwereld zonder daarbij te letten op je binnenwereld. Ik heb onderzocht hoe je aan de hand van de ruimte waarin iemand zich begeeft, die binnenwereld weer naar boven kunt krijgen.”
De opleiding heeft me geleerd om met architectuur mijn bijdrage aan de maatschappij te leveren.
De sleutel hiervoor ligt in de relatie tussen de ruimte en het lichaam, aldus Ibrahim. “Alles wat je lichaam doet, doet iets met je binnenwereld”, licht hij toe. “Een voorbeeld: je loopt door de binnenstad, het is heel druk, je bent helemaal afgeleid door iedereen om je heen en let niet op jezelf. Op het moment dat je over een stoeprand struikelt en ineens pijn hebt, hoor je opeens niets meer van die buitenwereld. Dat komt door die lichamelijke beweging. Dit is een extreem voorbeeld, en ik heb onderzocht hoe ik dat effect op een minder extreme manier in een ruimte toe kan passen.”
Stationsplein van Groningen
Dit leidde dus tot zijn ontwerp voor een nieuwe ruimtelijke indeling van het stationsplein in Groningen, de stad waar Ibrahims moeder woont en Ibrahim dus vaak te vinden is. “Dit stationsplein is een locatie die niet goed werkt. Het is er chaotisch: iedereen loopt door elkaar heen, inclusief fietsers en voetgangers. De gemeente Groningen is zich bewust van het probleem: zij willen het effect ook verzachten.” Hierboven en -onder zie je beelden van Ibrahims werk. "Bijvoorbeeld: je bent aan het lopen, je ziet een schuine vloer waar je even op moet stappen en dus let je op je beweging in plaats van dat het vanzelfsprekend is om van A naar B te gaan. Door zulke bewegingen te maken, gaan de ruimte en het lichaam in elkaar op en let je weer op jezelf."
Auteurschap
Dit is wat Ibrahim wil bijdragen aan de maatschappij: mensen kalmer en in verbinding met zichzelf laten zijn in plaats van meedeinen op de golven van de buitenwereld. “Het is misschien een cliché, maar als ik een kleine bijdrage kan leveren, dan wil ik dat ook doen. De opleiding heeft me geleerd om architectuur in te zetten om dit te doen. De docenten noemden dit ‘auteurschap’: vanaf het eerste moment moesten we naar onszelf kijken en ons afvragen: wat wil ik met dit vak doen? Dit heeft ertoe geleid dat al mijn klasgenoten diverse kanten op zijn gegaan. Op auteurschap word je ook sterk beoordeeld, docenten kijken naar je werk met een blik van: toont het initiatief? Op dit onderdeel heb ik het meest geleerd in de opleiding.”