Ga naar de hoofdcontent Pijl naar rechts pictogram

Muziek op het witte doek: Sophie componeert multimediaal

  • Muziek

Ze is in haar studie vaak onzeker geweest: doe ik het wel goed genoeg? Maar met haar finals voorstelling maakt ze een krachtig statement. Sophie Rothbarth studeert af van de opleiding Composition for Film & Theatre met een controversieel thema: genetische manipulatie bij muggen. In een multimediale voorstelling laat ze met haar eigen muziek verschillende perspectieven op dit onderwerp zien én horen.

Muziek op het witte doek: Sophie componeert multimediaal

Sophie is al vanaf haar elfde bezig met het schrijven van haar eigen nummers. “Dat deed ik dag in, dag uit en de hele dag door.” Het idee om daar echt werk van maken, wuifde Sophie weg. Het leek haar onbereikbaar. Tot ze voelde dat ze ongelukkig werd omdat ze haar droom niet achternaging. Ze vond een eenjarige opleiding Mediacomposition in Duitsland, haar thuisland. Dat ging haar zo goed af, dat ze de sprong naar een volledige bacheloropleiding durfde te maken. “Ik vond de opleiding Composition for Film & Theatre toevallig via het internet. Ik dacht: ik probeer het gewoon.” 

Genetisch gemanipuleerde muggen 

Muziek schrijven is voor Sophie altijd al een manier geweest om haar gevoelens te verwerken. “Tijdens de studie verdwijnt dat een beetje naar de achtergrond. Muziek schrijven wordt ‘werk’, het is meer een vak geworden. Dat is niet erg, maar ik mis het soms wel. De finals geven me de mogelijkheid om weer heel persoonlijk werk te maken.” In dat persoonlijke werk behandelt Sophie een onderwerp dat haar aandacht trok tijdens haar deelname aan het Honours Lab. Hierin werd een artikel over muggen behandeld. Sophie legt uit: “Onderzoekers blijken bezig te zijn met het genetisch manipuleren van muggen. Door een gen te veranderen, sterft het nageslacht van de muggen, waardoor die geen ziektes meer kan verspreiden. Het is een heel complex onderwerp. Aan de ene kant ben ik begaan met de mensen die lijden aan ziektes zoals malaria. Aan de andere kant vind ik het vrij heftig dat mensen op deze manier spelen met een levensvorm die ook recht heeft om op deze aarde te zijn.”

Met muziek de boodschap van een film versterken 

Haar finals is een multimediaal werk: een bioscoopvertoning van door Sophie bewerkte films over dit onderwerp met daaronder zelf gecomponeerde muziek. Sophie: “Het begon met het verzamelen van filmmateriaal. Ik gebruik delen uit verschillende films. Zo gebruik ik bijvoorbeeld beeld uit een documentaire met een vrij specifieke toon: er wordt over de mug gepraat alsof het de vijand is. Hierbij heb ik muziek gecomponeerd. Met muziek kun je de boodschap van een film helemaal veranderen, maar dat is niet wat ik gedaan heb. Ik wilde niet aan de bedoeling van de filmmaker tornen. Mijn doel is om de boodschap van de film juist te versterken, te overdrijven. Mijn muziek heeft dus dezelfde ‘vibe’ als de originele muziek. Er is bijvoorbeeld een scene bij met oorlogsmuziek. Ik heb daarvoor mijn eigen visie op oorlogsmuziek gecomponeerd. De muziekstukken onder de films zijn verschillend in stijl, van gitaar tot orkestraal, maar houden wel allemaal verband met elkaar. Zo is er bijvoorbeeld ook een nummer bij waarin ik zing over oorlog.”

Door een filmlaag toe te voegen, kun je meer informatie kwijt. Zo wil ik verschillende kunstvormen tegelijkertijd gebruiken om mijn verhaal te vertellen.

Een combinatie van theater, muziek en film 

In een eerdere opleiding leerde Sophie al films editen, een skill die ze ook inzette voor dit multimediale finalswerk. Het bevalt haar goed, werken met verschillende soorten media. Haar afstudeerstage deed Sophie in Berlijn bij de award winnende componist Andreas Bick, die onder andere ‘radio art’ maakt, artistieke composities voor de radio. Sophie: “Ik heb het geluk dat ik van begin tot eind mocht meemaken hoe zo’n productie in z’n werk gaat. Ik kreeg veel inzicht in Andreas’ manier van werken, wat heel waardevol is.” In de toekomst zou Sophie graag verder gaan met het maken van multimediaconcerten. “Bijvoorbeeld in een combinatie van theater, muziek en film. Door een filmlaag toe te voegen, kun je meer informatie kwijt. Zo wil ik verschillende kunstvormen tegelijkertijd gebruiken om mijn verhaal te vertellen.”

Meerdere perspectieven 

Dat haar voorstelling reacties kan oproepen, daar is Sophie zich van bewust. Sterker nog, dat is de bedoeling. “Ik wil het publiek laten zien dat deze kwestie met de muggen meerdere perspectieven kent. Wanneer ik er nu met mensen over praat, blijkt het voor hen moeilijk om empathie te voelen met een mug. Dat snap ik. Voor mij is het ook makkelijker om een emotionele relatie aan te gaan met dieren die ik leuk vind, zoals een hond of een varken, dan met een mug. Toch denk ik dat het voor de planeet goed zou zijn als mensen empathie voelen met ál het leven. Ook met dieren en zelfs met planten. Dat we de mens als levensvorm niet altijd op nummer één zetten. Ik heb mijn doel bereikt als mijn publiek hierover gaat nadenken.”

De belangrijkste les uit Composition for Film & Theatre 

Voor de reacties op dit controversiële onderwerp is Sophie niet bang. Voor de reacties op haar composities inmiddels ook niet meer. Maar dat is niet altijd zo geweest. Sophie: “Ik vond het heel moeilijk om mijn werk te laten horen aan anderen, omdat ik erg kritisch op mezelf ben. Je wilt graag dat de ander je muziek ook mooi vindt, maar hoe weet je dat van tevoren? Tijdens de studie heb je natuurlijk geen keuze; je moet werk laten horen dat nog niet af is. In het begin blokkeerde dat mijn creativiteit. Inmiddels heb ik een wat dikkere huid gekregen. Dat is misschien wel de belangrijkste les die ik in mijn opleiding geleerd heb. Dat ik steeds vaker tot het punt kom dat ik zeg: maar ík vind het mooi.”

Ook Composition for Film & Theatre studeren? Sophie heeft een tip voor je: “Als je twijfelt om toelating te doen: probeer het. Ik was erg onzeker of ik wel goed genoeg was, ik had namelijk alleen instrumentaal muziekonderwijs gehad. Met muziektheorie en gehoorvorming begon ik pas vlak voor de toelating. Ik heb er ontzettend op lopen blokken. De toelating was dus uitdagend, maar het is wel gelukt. Wat mij hielp was mijn sterke motivatie: ik wilde héél graag leren componeren. Als je iets heel graag wilt, dan is het belangrijk om niet op te geven.” 

Meer over de opleiding Composition For Film & Theatre 

Volg Sophie