Thomas van den Bliek, 3/5, huisblogger ArtEZ Business Centre
Product Design
Stap voor stap
‘’Time flies when you’re having fun’’ zeggen ze wel eens. Of het altijd ‘fun’ is geweest betwijfel ik. Maar snel is het zeker gegaan. Er is een jaar voorbij sinds ik ben afgestudeerd aan ArtEZ. Omdat ik interim ben afgestudeerd heb ik mijn diploma in januari mogen ontvangen. Het voordeel hiervan is dat er geen zomervakantie plaats vind waardoor je direct door kunt. Een nadeel is dat je eindcollectie pas in juli wordt tentoongesteld tijdens de Finals van ArtEZ.
Direct na het afronden van de academie kon ik terecht bij Studio met met. Bestaande uit Lennart Bras en Casper Notenboom. Beide afgestudeerd in 2016 aan de richting product design. Samen runnen ze de studio gespecialiseerd in product, interieur, accessoire en footwear design. Misschien heb je zewel eens door de stad zien rijden, de oude Fiat Panda die gebruikt wordt als bedrijfswagen. De platen hout op het dak gebonden om naar locatie gebracht te worden. Zo ook richting de Walburgiskerk in Arnhem. Hier hebben we gewerkt aan de inrichtingvan Museum Arnhem. Dit zorgde ervoor dat ik direct na het afstuderen een inkomen haden het spreekwoordelijke ‘zwarte gat’ kon overbruggen. Naast het verdienen van geld kreeg ik ook inzicht in het draaiende houden van een studio en werd ik betrokken bij de gesprekken met opdrachtgevers.
Het was nooit mijn intentie geweest om direct te starten als freelancer. Ik had in mijn hoofd het plan om eerst meer ervaring op te doen door te gaan werken bij een grote studio of het volgen van een masteropleiding. Maar uiteindelijk ontstonden er meer samenwerkingen en verschillende opdrachten druppelden langzaam binnen. Het lastige als je net begint is om nee te zeggen. Graag wil je elke opdracht aannemen en er het beste van maken, je netwerk uitbreiden en bezig zijn. Op deze manier leer je denk ik wel het snelste hoe het is om eigen ondernemer te zijn. Soms op de harde manier maar grotendeels met veel plezier en goede samenwerkingen.
De volgende stap was het zoeken van een studioruimte. Mentaal gezien was dit ook beter voor mij. Ik miste een fysieke deur om naar mijn ‘werk’ te gaan. De avonden thuis op de bank gingen automatisch gepaard met het zicht op het werk wat nog verricht moest worden. Niet echt rustgevend. Via Slak Atelierbeheer beschik ik sinds november2019 over studioruimte op Arnhems Buiten. De ruimte deel ik met interaction designer Bram de Groot. Bram is een creatief brein, een beetje zoals Semafoor in de tekenfilmserie Dommel. Een fijne sparringpartner om nieuwe ideeën door te nemen. In de studio werken we individueel maar ook samen aan diverse projecten. We staan altijd open voor nieuwe klanten en samenwerkingen. Sinds de beschikking over de studio is mijn dagindeling een stuk meer gestructureerd. Ook is de woonkamer weer een stuk opgeruimder. Het geeft een goed gevoel om een deur achterme dicht te trekken om naar mijn werk te gaan.
Als ik terugkijk heeft het half jaar extra op de academie veel gebracht. Misschien had ik te lang gewacht om een onderwerp te kiezen, misschien kreeg ik teveel input van mijn omgeving en misschien was (ben) ik nog te onzeker om standvast achter mijn ontwerpvoorstellen te staan. Maar de rust die ik heb gekregen om te kiezen voor een half jaar extra heeft zich uitbetaald in een collectie bestaande uit speculatieve producten die goed werd ontvangen door de docenten. Maar belangrijker, waar ikzelf tevredenover ben.
Waar ik tijdens het afstuderen nog erg zoekende was naar mijn rol als ontwerper heb ik nu een duidelijk kader voor mezelf gesteld. Niet alleen waar mijn interesses liggen maar ook de punten waarin ik ingezet kan worden als freelance ontwerper.
Doe waar je goed in bent
Af en toe een opdracht binnenhalen is leuk. Maar om genoeg geld te verdienen met het uitoefenen van het ontwerpvak gaat een stapje verder. Ik ging er ook niet van uit dat ik na mijn eerste jaar als freelancer al meteen binnenliep met veel opdrachten voor al veel geld. Wel wil ik het gevoel hebben dat ik iets heb opgebouwd het afgelopen jaar. In Japan vertelde een ontwerper mij dat je iets moet vinden waar je heel goed in bent en waar je geld mee kunt verdienen. Dat kun je dan afwisselen met het ontwikkelen van eigen projecten en het presenteren van nieuwe ontwerpvoorstellen. Op het moment dat ik afstudeerde besefte ik me dat de dagelijkse werkzaamheden in de werkplaats op de academie tot de verleden tijd behoorde. Het eerste gereedschap wat ik aanschafte waseen Prusa MK3s, een 3D-printer. Met dit apparaat was ik in staat om eenvoudige prototypes te maken die ik kon voorleggen aan opdrachtgevers. Uiteindelijk is het 3Dtekenen mijn ‘bijbaantje’ geworden waar ik grotendeels mijn inkomen uit haal om nieuw werk te financieren en mijn portfolio uit te breiden.
De eigen projecten waar mijn interesses in liggen vinden voornamelijk plaats onder de naam ‘speculatief’ ontwerp. Ontwerpvoorstellen die een wenselijke toekomst suggereren. Dit geeft mij de mogelijkheid om implicaties van technologische ontwikkelingen aan de kaak te stellen en met een kritische blik te kijken naar innovatie. Zo ook het ontwerpvoorstel voor een nieuwe spaarpot dat onderdeel was van mijn afstudeercollectie ‘Objects for a Cashless Society’. Na de presentatie tijdens Arnhemse Nieuwe, onderdeel van het Innovate Festival in Arnhem bleek dat er vanuit verschillende kanten interesse was in de spaarpot.
En dan komt de volgende stap. Hoe ga ik van een speculatief eindexamenwerk een realistisch product voor de markt maken? Welk prijskaartje hang ik aan het product enga ik de productie uitbesteden? Bij wie moet ik aankloppen dan? Welke oplage? De eerste tip die ik kreeg was om een begroting te maken. Startend met het invullen van de getallen die ik wist bleek de eerste versie meer iets weg te hebben van een half opgeloste sudoku puzzel. Een vraag die ik veelvuldig kreeg was of ik het idee al had vastgelegd. Nee het is nog niet vastgelegd. En graag kom ik in contact met personen die mij daarbij verder kunnen helpen.
De stap van ArtEZ naar het bedrijfsleven blijft een lastig traject. Zodra je aan de kunstacademie begint ben je ervan bewust dat de kans op de arbeidsmarkt een stuk lager ligt dan andere HBO opleidingen. Maar dat wil niet zeggen dat je in de opleiding geen ondersteuning hoeft te krijgen voor de volgende stap op de arbeidsmarkt. Integendeel zelfs, het lijkt me een volkomen logische zet om studenten aan kunstacademies op een manier kennis te laten maken met professionals en alles wat daarbij komt kijken.
De workshops van het Art Business Centre hebben mij geholpen om duidelijk te definiëren hoe ik mijn studio voor mij zie. Mijn visie en rol als ontwerper in deze maatschappij beschrijven is geen probleem dankzij ArtEZ. Maar om dit om te zetten naar een bedrijfsplan is hogere wiskunde. De laatste weken ben ik samen met het Art Business Centre bezig geweest met de aanvraag voor de startersvoucher vanuit Gelderland Valoriseert. Om nieuwe projecten te kunnen financieren is het kunnen schrijven van ontwikkelplannen wel noodzakelijk. Subsidies aanvragen en het inschrijven voor vouchers en leningen horen ook bij het ontwerp vak en mag van mij best wel meer betrokken worden tijdens de jaren op de academie.
Het hoeft niet altijd zinnig te zijn
Veel dingen die ik vroeger deed omdat ze gewoon leuk waren, moeten nu opeens nut hebben. Tijdens de 10 minuten fietstocht naar de studio zet ik een podcast op omslimmer te worden. Een wandeling door Sonsbeekpark gebruik ik nu om ‘even inspiratie’ op te doen. In plaats van dat het gewoon lekker is om buiten te zijn moet er meteen een doel aan verbonden zitten.
Als freelancer merk ik dat ik het erg lastig vind om het werk los te laten. Natuurlijk wil je zo efficiënt mogelijk werken en zoveel mogelijk doen op een dag. Maar er zijn ook grenzen. Ik liep hier tegenaan tijdens de zomervakantie. Een week na de finals ben ik vertrokken naar Frankrijk. Lekker aan het strand uitwaaien, beetje surfen, niks doen en genieten. Maar integendeel. Ik betrapte mezelf vaak op het even snel checken van mijne-mail. Overal waar we naartoe gingen had ik mijn telefoon op zak. Ik had het gevoel dat ik door moest. Het was de angst dat alles aan me voorbij zou gaan als ik niet direct zou reageren. De juiste balans vinden is erg belangrijk als je net start. Je moet wel kunnen blijven genieten van de nutteloze dingen. Ik denk dat zulke dingen met de tijd komen.
Zo nu en dan reis ik nog af naar Noord-Brabant. Hier ben ik opgegroeid en heb ik een groot deel van mijn jeugd doorgebracht. Mijn ouders en vrienden wonen nog in het pittoreske dorpje Vessem. Het is er kalm en rustig en de Brabantse nuchterheid prikt de academiebubbel altijd even kapot. Het moment dat ik mijn vrienden vertelde over het opstarten van een eigen studio trokken ze de vergelijking met het bouwen van een huis. Het staat allemaal met een goede fundering.
Op naar het komende jaar.
Thomas van den Bliek
I’m a product designer with an interest in new technologies. My fascination for the transition from an analog to a digital world has led me to explore the byproducts that emerge with these new technologies and systems. I want to question the frictionless life that the digital era promotes and recover the human aspect through design propositions.
Volg Thomas van den Bliek
