Justus Berger: “Zelfs Beethoven schreef soms wat mensen graag wilden horen”
- Muziek
De eerste stap in zijn professionele carrière is gezet: inkomsten halen uit de muziek. Het volgende doel van Justus Berger (26), die in 2023 afstudeerde aan de opleiding Composition for Film and Theatre aan het ArtEZ Conservatorium in Arnhem, is om volledig te kunnen leven van het componeren, arrangeren en produceren van eigen muziek. “Ik doe veel verschillende dingen, en dat is ook gelijk mijn struggle.”
Justus woont tegenwoordig weer in zijn geboorteplaats Bonn, waar hem direct na zijn afstuderen een baan werd aangeboden die hij niet kon weigeren. Als arrangeur en orkestbibliothecaris bij het Symphony Orchestra of Bonn heeft hij de mogelijkheid om dicht bij zijn familie en vrienden te wonen, terwijl hij z’n droom achterna jaagt. "Het leuke aan dit werk is dat ik veel in contact kom met professionele klassieke musici”, vertelt hij. “Daar had ik hiervoor nog niet veel ervaring mee.”
All quiet on the Western front
Naast zijn baan bij het symfonieorkest, werkt Justus als freelance arrangeur en componist, geeft hij les in Bonn en is hij assistent bij Ricochet in Düsseldorf, een bedrijf dat alle orkestratie verzorgt voor onder andere Volker Bertelmann, de Duitse componist die in 2023 een Oscar won met zijn muziek voor de film All quiet on the Western front. Ook runt hij samen met oud-studiegenoot Dilan Safari het muziekproductiebedrijf Trytone.“Zoals je merkt zit ik niet stil”, lacht Justus. “Ik ben met veel verschillende dingen bezig, en dat is dan ook direct mijn struggle. Ik hoop vooral dat dit een overgangsfase is waarin ik veel kan uitproberen, om zo te ontdekken wat het beste werkt.” Op de lange termijn streeft hij ernaar om maximaal twee banen te hebben.” Voor nu ben ik wel heel dankbaar voor het feit dat al mijn inkomsten uit de muziekbusiness komen. Dat was toch altijd mijn droom.”
Het is belangrijk om te weten hoe je in elkaar zit en welk scenario jou gelukkig maakt”
Leren schrijven voor echte spelers
Vraag je hem hoe hij terugkijkt op zijn opleiding Composition for Film and Theatre, dan prijst Justus vooral de docenten waar hij les van kreeg. “Neem Andries van Rossem en Rainer Quade”, noemt hij als voorbeeld. “Geweldige docenten én musici met heel veel waardevolle kennis.” Ook staan de projecten hem nog helder voor de geest. Het mogen componeren voor het Matangi strijkkwartet en de opnamesessies die hij met hen had, markeert Justus nog steeds als een van de hoogtepunten uit zijn studententijd. “Ik had de mazzel dat ik drie keer mocht deelnemen aan dit project. Het zijn zulke goede spelers met zoveel ambitie”, benadrukt hij. “Het was fantastisch om te doen en ook enorm leerzaam.” Hetzelfde geldt wat hem betreft voor de projecten met het Ereprijs Orkest. “Schrijven voor hen was een uitdaging, want veel van de regels die je leert gooien zij weer overboord. Alles wordt met elkaar gemixt. Voor veel van ons was het de eerste keer dat onze muziek werd gespeeld door echte musici.”
HMW Fanfare, geschreven door Justus, tijdens de Hollywood Music Workshop in Baden bei Wien in Oostenrijk.
Jaren vliegen voorbij
Of het moeilijk is om na de opleiding een carrière op te bouwen? Justus: “Dat kan best lastig zijn. Je grijpt al snel alles aan wat er op je pad komt, omdat je geen kansen wil missen.” Je hebt ook een beetje geluk nodig, vindt hij. “Alles wat ik tot nu toe heb bereikt is met name via vrienden en kennissen gegaan. Ik ken iemand en die kent weer iemand. De baan bij het symfonieorkest van Bonn heb ik bijvoorbeeld gekregen via een kennis van mijn ouders die daar hoofd administratie was.” Hoewel het bezoeken van muziekevenementen en andere gerelateerde bijeenkomsten en events volgens hem de beste manier is om te connecten, is hij van nature geen echte netwerker. “Dat is meer een persoonlijk issue, want ik ken ook mensen die dat geweldig vinden om dat te doen. Maak je stappen op de carrièreladder, dan komt dat met name omdat mensen je kennen en vertrouwen. Ik vergelijk het graag met het stemgedrag tijdens een verkiezing, dat ook vaak op basis van emoties gebeurt in plaats van feiten. En ik snap dat. Je moet wel vertrouwen hebben in de persoon waarmee je werkt.”
Terugkijkend op zijn tijd bij ArtEZ had hij er op sociaal vlak wellicht wat meer kunnen uithalen. “Ik heb daar zoveel getalenteerde mensen leren kennen, maar ik heb ook heel veel mensen niet ontmoet. Dat zou ik dus aan (nieuwe) studenten willen meegeven: connecties zijn heel waardevol, ook voor toekomstige samenwerkingen. Daarnaast is het net zo belangrijk om te genieten van de tijd die je op ArtEZ doorbrengt. De jaren vliegen voorbij.”
Scenario dat jou gelukkig maakt
Hoewel hij zo kort na zijn afstuderen al heel veel heeft bereikt, streeft Justus ernaar om op een nóg betere plek te staan. “Omdat ik nog maar net ben begonnen, voelt het soms nog wat onstabiel. Mijn ultieme doel is artistieke vrijheid en dus volledig te kunnen leven van mijn eigen composities en arrangementen. Maar goed, zelfs Beethoven schreef soms dingen die mensen graag wilden horen, haha.” Het is volgens hem goed om een balans te vinden tussen het maken van werk waarvoor je betaald krijgt en het maken van passievol werk. Volgens Justus zit de magie in het kennen van je persoonlijkheid. “Je hebt artiesten die denken: fuck alles. Ik stop met mijn baan en ga in een klein kamertje wonen zonder gezin of huisdieren en doe precies wat ik leuk vind. Prima, als dat je gelukkig maakt. Maar de meeste mensen hebben behoefte aan familie en vrienden om zich heen. Een leven. En dan kun je niet alles om je heen opgeven. Het is dus belangrijk om te weten hoe je in elkaar zit en welk scenario jou gelukkig maakt. Vooral op jonge leeftijd is dat een zoektocht.”
