Leren je eigen docent te zijn
Het voelt alsof je Inga Rothammel al kent wanneer je haar afstudeervoorstelling hebt gezien. Inga’s saxofoon lijkt een extensie van haar lichaam te zijn. Zij vertelt hier meer over haar afstudeervoorstelling en conservatoriumtijd.
Inga Rothammel, Jazz & Pop Conservatorium Arnhem: “Door corona konden we pas twee weken van tevoren beginnen met repeteren. Ons trio bestaat gelukkig al bijna anderhalf jaar, waardoor we het samenspel snel weer oppakten. Ik miste tijdens de show de reactie van het publiek: ik probeer altijd een verbinding te maken met mijzelf, de band en het publiek. Daar krijg je zo veel van terug en dat kan ik in de muziek integreren. Dat integreringsproces is eigenlijk het mooiste. Ik wist dat mensen keken en er zaten tien mensen in de zaal, maar ik moest heel erg bij mij zijn en blijven. Niet denken aan wie thuis zit, maar gewoon in de muziek proberen te zijn. En dat lukte. Ik had gevoel dat wij meer in de muziek waren dan in de repetities. De gedachten ‘is het niet te crazy, te gek, wat ik nu doe’, kon ik uitzetten.”Tijdens je concert is er een waterelement te zien, vanwaar dit idee?
“Ik was zo gefascineerd door het boek Wasserklangbilder. Alexander Lauterwasser heeft getest hoe water op muziek reageert – heel laboratorisch. Dat vond ik zo vet dat ik het op een livesituatie wilde toepassen. Water is zo mysterieus en ons lichaam bestaat uit water. Je ziet hoe ons lichaam op muziek reageert. Als je naar muziek luistert, luister dan bewust, want je lichaam gaat het opnemen. Ook antwoordt je lichaam op muziek. Die bewegingen kan ik niet controleren, maar dat water reageert soms ook niet. Dat is heel spannend. Het water doet zijn eigen ding, onafhankelijk van mij.”
Wat waren de reacties van de jury?
“Ik heb een flinke ontwikkeling gehad. Dat heeft de jury aan het einde nog gezegd. Ze waren verrast over de ontwikkeling van mijn sound, techniek en spel. ‘De muziek valt uit de clichés en het is fresh. Je hebt nog nooit zoiets gehoord.’ Ze dwaalden niet met hun gedachten af.
Hoe was je ontwikkeling op ArtEZ?
Aan het begin was ik onzeker, vooral over mijn saxofoonspel. Tijdens mijn studie twijfelde ik veel over mijzelf en over wat ik wilde doen, maar toch ben ik alles aangegaan. Ik probeerde allerlei bestaande stijlen uit, van jazz tot pop. Dat is ook goed, want in het begin van de opleiding moet je alles leren en technieken oefenen. Het is het altijd waard om uit te proberen en over je twijfels heen te stappen. Dan ontwikkel je jezelf ook verder.
Ik was ook erg bezig met de mensen. Het conservatorium was voor mij zo’n supergrote nieuwe wereld. ’s Avonds ben je veel weg. Die balans tussen oefenen en lekker met mensen samen zijn was soms moeilijk. Op een gegeven moment kwam ik niet echt verder. Michael Gustorff heeft gezegd dat je moet leren je eigen docent te zijn. Toen dacht ik ‘wow, klopt’. Ik wachtte altijd op iets, maar het is essentieel om je eigen structuur te vinden en voor jezelf verantwoordelijk te zijn.”
Hoe is die ontwikkeling in je muziek terug te voelen?
“Het niet afhankelijk zijn van docenten en het denken in ‘wat wil ik eigenlijk leren?’, was bevrijdend. Die vrijheid krijg je ook op ArtEZ. Je wordt gestimuleerd om je eigen ding en waardigheid te ontwikkelen. Wat kun jij, wat kun jij aan mensen geven? Er is in jazzmuziek al zo veel gespeeld en gezegd, maar wat wil ik eigenlijk zeggen? Die vraag kwam voort omdat ik mij niet meer wilde laten beperken door stijlen en verwachten. Soms wil ik vrijheid hebben. Dat is wat ik zoek: vrijheid en communicatie in de muziek.
In het derde en vierde jaar had ik veel meer tijd om mijzelf op te nemen en terug te luisteren en te kijken naar wat ik wilde leren. De ene keer werkte ik aan mijn frasering, de andere keer aan een thema of onderwerpen zoals ritmeoefeningen, intonatie of articulatie. Toen kon ik mijn docenten vragen hoe ik bepaalde dingen kon verbeteren. Zo bouwde ik mijn eigen ideeën uit en kon ik experimenteren met mijn saxofoon.
Tijdens de lessen Soundart van Etienne Nillesen leerde ik met sounds experimenteren en mijn instrument op andere manieren te gebruiken dan als het normale spel. En vooral ook te luisteren. Luisteren is zo belangrijk. Ik was eerst in mijn hoofd, maar er gebeurt zo veel als je naar mensen luistert.”
Wat ga je hierna doen?
“Ik ga naar Keulen, want dat is niet zo ver van hier en waar ik vandaan kom is veel verder weg. Zo veel vrienden zijn naar Keulen verhuisd. Die heb ik allemaal ontmoet op ArtEZ. Ik verheug me erop om weer met hen samen te spelen. Ik weet nog niet precies wat ik in Keulen ga doen. Er ligt een aanbod van de muziekschool. Wat ik het liefste wil is heel veel spelen en multidisciplinaire samenwerkingen aangaan met dansers en werken met visuals. Iets nieuws creëren met mensen uit verschillende gebieden is mijn doel. Én mensen bereiken en raken.”
