Vol overtuiging creëren vanuit iets kleins
Kim Kamilla Jäger studeert af aan ArtEZ Conservatorium in Arnhem, bij de bacheloropleiding Jazz & Pop. Kim houdt van soundbased improvisation en haar hoofdvak is cello: “Elke klank die je op straat, in je huis of in een bos hoort, kan in een context deel uitmaken van een muziekstuk.”
“Ik ga graag vogels kijken. Het gehoor is belangrijk bij het naar buiten gaan. Daar gebeurt zo veel auditiefs. Ik vind het mooi hoe mijn gehoor zich door dat auditieve bewustzijn ontwikkelt, dingen anders waarneemt en verbinding maakt met de omgeving. Sound art gaat om kleine geluiden en een manier van luisteren die ik buiten heb als ik naar vogels kijk, maar ook als ik muziek maak. Het is best poëtisch, maar ook praktisch.”
Kim speelt cello en is rechts te zien in deze video:
Het belang van kleine klanken
“Docent Etienne Nillesen is een grote inspiratie voor mij: zijn insteek voor muziek maken is heel detailgericht. Het gaat over hoe kleine klanken zich kunnen ontwikkelen en toch bijdragen aan de muziek. Ik kan soms heel lang bij één ding blijven, daar volledig induiken en vanuit daar iets creëren. De overtuiging om dat te doen heb ik geleerd van Etienne. Zo geef ik dingen de ruimte of laat ik ze heel lang bestaan.”
‘Ik dacht eerst dat ik het verkeerde instrument had gekozen’
“Ik kom uit Duitsland, waar ik steady met muziek bezig was. Ik speelde vanaf mijn achtste klassiek piano en toen ik 15 was, begon ik met cello. Dat was relatief laat. Het duurde even voordat ik de mogelijkheid van jazzimprovisatie op de cello zag. Daar zijn weinig voorbeelden van, dus mijn hersenen namen het nog niet als mogelijkheid waar. Ik dacht eerst dat ik het verkeerde instrument had gekozen, totdat ik bij een improvisatieworkshop was. Daar voelde ik me zo goed bij en na even verder verdiepen kwam ik bij Jazz & Pop in Arnhem terecht. De belangrijkste reden om naar Arnhem te komen was dat ik graag improvisatie in jazz wilde doen. Dat doe ik nu bij mijn hoofdvakdocenten Jasper le Clercq en Dion Nijland.”
Tijdens de opleiding
“Arnhem is een goede plek om uit te vinden wat je wil doen. Jazz & Pop in Arnhem is breed. Je kunt alles doen, maar je bent ook zelf verantwoordelijk. Kijken naar wat je nodig hebt is superleuk, maar kan ook uitdagend zijn. Voor mij als celliste was het fijn dat ik zelf kon bepalen van wie ik les kon krijgen. Ik had les van een jazzviolist, jazzcontrabassist en een klassieke cellist. Ik kon zelf samenstellen hoe het mij goed uitkwam. We hebben luxe oefenruimtes en grote lokalen. Je moet ook zelf voorbeelden vinden en dingen opzoeken over improvisatie. Er is een vrouwelijke basdocent aangenomen. Dat vind ik leuk, er mogen meer vrouwelijke rolmodellen komen wat mij betreft.”
Politieke houding
“Arnhem is een rustige stad vergeleken met Dresden, waar ik hiervoor woonde. Ook in de politieke zin. Ik was in Dresden altijd bij demonstraties. Voor mij blijft het belangrijk om een politieke houding aan te nemen. Kunst is verbonden aan de maatschappij. Het is lastig om muziek in een politieke context te gebruiken, omdat het – zonder woorden – moeilijker is om specifieke dingen te zeggen. Daarom heb ik onderzoek gedaan naar activisme en muziek in politieke context.
Ook volgde ik het Honours Programme, waarvoor ik twee weken geleden mijn scriptie over intersectionaliteit en witte vrouwelijke jazz-instrumentalisten heb ingeleverd. Het onderwerp is deel van mijn identiteit en er spelen veel dingen mee in de muziekindustrie die door witte mannen gedomineerd wordt. Van gestolen muziek tot mensen die geld verdienden terwijl ze weinig met de muziek te maken hadden. Verder zie je weinig vrouwen spelen in jazz, terwijl die er wel waren. Bovendien is jazz van oorsprong Afro-Amerikaans en daar mag, als witte jazzspelers, bewuster en kritischer naar gekeken worden.”
Honger naar theorie
“Het is bij muziekgeschiedenis niet alleen belangrijk welke plek muziek in de kunst heeft. Waar ligt de oorsprong? Welke mensen schreven erover? Hoe (on)zichtbaar worden vrouwen gemaakt in de jazzgeschiedenis? Ik had tijdens de opleiding, die praktijkgericht is, honger naar theorie en meer denken. De kritische discourse op de praktijk mag van mij veel meer gebeuren. Daarom introduceerde ik samen met een klasgenoot ‘Music art philosophy’, dat nu een keuzevak is geworden op de opleiding.”
Afstuderen
"Bijna de helft van de studie was tijdens corona. Dat gaat een groot deel van mijn herinnering uitmaken. Ik heb zin om de afstudeerperiode voor mij fijn en aangenaam te maken. Ik hoop dat ik muziek kan maken met een trio – piano (Mikula), drums (Leon) en cello (ik) – waar ik voor corona een album mee heb opgenomen:
Real music for surreal people
Het album heet ‘Real music for surreal people’ en komt voort uit het grapje dat we ‘nu échte muziek gaan spelen’ na al die sound art-dingen.
Na mijn studie ga ik een master gaan volgen. Ik ben aangenomen bij CodArts in Rotterdam!”
