"Ik kan steeds beter laten zien wat mij raakt." Wiebke maakt videoinstallaties met theatrale elementen
- Vormgeving
Haar persoonlijke en politieke drijfveren verwerkt Wiebke Schnapper (24) in haar kunst. Hoe doet de afstudeerder van de bacheloropleiding Moving Image aan de AKI ArtEZ Academie voor Art & Design in Enschede dit? Ze vertelt over haar ontwikkelingsproces. “Gaandeweg kreeg ik de tools en het lef om te laten zien wat mij beweegt.”
Wiebke groeide op in Bremen, Duitsland. In haar vrije tijd was ze veel bezig met een grote passie: jongleren. Daarnaast had ze veel liefde voor de camera. “Ik vond het altijd leuk om foto’s en films te maken”, vertelt zij. Aanvankelijk koos Wiebke voor een studie op het gebied van media en informatica in haar vaderland. “Ik miste daar echter de vrijheid en creativiteit”, vertelt ze. “Daarom switchte ik naar de AKI.”
“Vrijheid is soms best eng”
Bij de opleiding Moving Image vond Wiebke de kunstzinnigheid, conceptuele aanpak en ruimte die ze zocht. Al voelde de vrijheid ook weleens eng. “De opdrachten zijn vaak heel ruim omschreven. Je krijgt bijvoorbeeld niet meer aanwijzingen dan: ‘Gebruik de technieken die je hebt geleerd.’ Dat vond ik in het begin best moeilijk. Ik was gewend aan meer richtlijnen en kaders”, vertelt ze. “Ik vond het bovendien spannend om mijn werk te laten zien aan anderen; dat voelde soms best kwetsbaar.”
Je krijgt op de opleiding veel manieren aangereikt om visuele kunst te maken. Hierdoor kon ik steeds beter op een oprechte manier laten zien wat mij raakt.”
Wanneer mag of moet je huilen?
Gaandeweg lukte het Wiebke steeds beter om dat wat haar bezighoudt uit te drukken in haar werk. “Je krijgt op de opleiding veel manieren aangereikt om visuele kunst te maken. Hierdoor kon ik steeds beter op een oprechte manier laten zien wat mij raakt.”
Ze geeft een voorbeeld. “Toen mijn tante stierf, was ik verdrietig. Maar ik huilde niet. Deze gewaarwording was het startpunt van mijn installatie She deserves my tears. Ik maakte een traan van papier-maché, met daarbij een videoprojectie. Dit werk gaat over wanneer het wel of niet gepast is, volgens de conventies, om te huilen. De installatie is bedoeld als uitnodiging aan anderen om te luisteren naar hun eigen gevoel.”
Zorgen over het klimaat
Ook haar politieke betrokkenheid uit Wiebke in haar werk. Ze vertelt over een dorp in Duitsland, Immerath, waar een kerk moest wijken voor een bruinkoolmijn. “De belangen van de dorpsbewoners – en het klimaat – werden ondergeschikt gemaakt aan de winning van energie. Dat raakte mij.” Haar engagement zette Wiebke om in een installatie. “Daarbij gebruikte ik found footage, dus bestaande oude beelden, over de kerk die werd afgebroken. Hiervan maakte ik iets nieuws. En deze gemonteerde beelden toonde ik vervolgens als achtergrond van een theatrale performance. Ik balanceerde met een zelfgemaakte keramieken kerkspits op mijn hoofd – mijn jongleer-skills kwam dus goed van pas! De video over deze performance is onder meer getoond bij de 809 Expo in Amsterdam.”
Slow cinema en verveling
Haar scriptie gaat ook over iets wat Wiebke intrigeert, namelijk: verveling. “Ik geloof dat verveling een voorwaarde is voor creatieve gedachten”, legt ze uit. “En ik vraag me af: kun je verveling uitlokken bij anderen?” Om dit te onderzoeken verdiepte Wiebke zich eerst in literatuur over het onderwerp en maakte zij vervolgens een ‘essay film’. “Met slow cinema probeer ik verveling op te wekken bij kijkers. Zij zien zeven scènes van elk zo’n vijf minuten, waarin er niet bijster veel gebeurt.”
Tijdservaring
Ook het afstudeerproject van Wiebke, Like the flow of water, heeft te maken met de perceptie van tijd. Het gaat erover dat tijd niet altijd als lineair ervaren wordt (‘crip time’). “Ik maakte een video en een installatie, een soort koepel. Daarin staan op pilaren vier glazen. En in het midden een grote vaas met water. Bezoekers kunnen water van de vaas in de glazen gieten. Afhankelijk van hoeveel water daarin zit, gaat de film sneller of langzamer”, zegt Wiebke, die heel benieuwd is naar de reacties op haar installatie.
Samen met anderen
Wiebke vertelt dat haar installaties en videoprojecten dikwijls theatrale en performatieve aspecten bevatten. En dat ze graag samenwerkt met andere kunstenaars. “Zo heb ik eens, samen met een klasgenoot, een videocomponent gecreëerd voor een voorstelling van een Hengelose theatergroep.” Ze geeft een ander voorbeeld: “In het derde jaar maakten we met alle klasgenoten samen een expositie, waarbij we een woonsfeer wilden neerzetten binnen een soort garage. Iedere student toonde eigen werk, maar wel binnen het overkoepelende woonthema.”
Wiebke vertelt dat zij bij dergelijke projecten vaak veel organiseert en overzicht houdt over ‘het totale plaatje’. “Dat ligt me wel. Ook tijdens mijn stage als productieassistent bij De Haaien was ik degene die ervoor zorgde dat alles op rolletjes liep tijdens een draaidag.”
Het theater in
Wat gaat Wiebke doen na haar afstuderen? “Eerst lekker vakantie houden”, lacht ze. “Daarna kijk ik wel wat er op mijn pad komt. Uiteindelijk zou ik graag als videokunstenaar in de theaterwereld te werken, bijvoorbeeld in Duitsland of Nederland. Maar misschien kom ik wel heel ergens anders terecht.”
Wil je toelating voor Moving Image? Dan heeft Wiebke goed advies: “Moving Image is een brede opleiding. Stuur dus verschillende soorten werk in. Daarmee laat je iets zien van je interesses.” En sta je aan het begin van je opleiding? Doe je voordeel met de ervaring van Wiebke: “Wees nieuwsgierig en experimenteer! Blijf niet ‘in je hoofd’ hangen, maar probeer veel verschillende dingen uit. Dan ontdek je vanzelf wat werkt en ontwikkel je een eigen stijl.”
Meer informatie over de bachelor Moving Image
