Prik je social-mediabubbel door met @lter_ego

Dat was op de middelbare school al zo. Marit was daar ook al bezig met kunst. In de derde klas kwam ze erachter dat er qua kunststudies meer bestond dan alleen schilderen. “Toen ben ik grafisch design als vakgebied gaan onderzoeken. Meteen vond ik het tof, vooral omdat je er zo veel verschillende kanten mee op kunt. Je kunt richting film, maar ook op de computer dingen ontwerpen of zelfs met de hand. Om te kijken of het echt bij me paste, schreef ik me in voor de Vooropleiding Art & Design in Zwolle. Die kon je tijdens je middelbareschooltijd volgen.” Niets ondoordachts dus, en voordat Marit zich definitief ergens aan verbond, spendeerde ze uren op Google om te kijken wat graphic design inhoudt. “Als je online dingen opzoekt hierover, kom je niet echt op de artistieke betekenis van het vak, terwijl die er zeker wel is.” De combinatie van het artistieke en het meer praktische vormgeven trok haar over de streep.  

Strakker en meer toegepast 

Dat het Graphic Design zou worden en niet bijvoorbeeld Illustration Design was haar na al dat onderzoeken wel duidelijk. “Tijdens de vooropleiding kwam ik erachter dat het bij illustratie veel meer om het verhaal gaat, terwijl je bij Graphic Design gaat kijken hoe je dat verhaal op zo duidelijk mogelijk kunt vertellen, zodat mensen het direct begrijpen. Graphic Design is een stuk strakker en veel meer toegepast. Het draait meer om vorm, typografie, kleurgebruik.” Ook de keuze voor Zwolle was niet moeilijk. “Toen ik aan de opleiding begon, was ik net 17. Om naar Arnhem te gaan voor deze opleiding vond ik een beetje te spannend, vooral omdat daar in het Engels les wordt gegeven. Ik kan me beter uiten in mijn eigen taal, dan kan ik meer leren. Daarbij ben in Zwolle geboren en is de opleiding hier wat kleinschaliger.” 

Zelf initiatief nemen 

De opleiding leek wel speciaal voor Marit ontworpen. Onderzoek doen staat namelijk centraal aan het begin van elk semester. “We begonnen met een thema, bijvoorbeeld ‘ode’. Dan moesten we zelf een onderwerp daarbij bedenken – ik koos voor ADD, een ode aan de chaos – en dat ga je dan bij elk vak onderzoeken. Bij typografie leer je de basisvaardigheden (spatiëren bijvoorbeeld), maar krijg je ook de opdracht om op straat op zoek te gaan naar typografie, om daar een poster mee te maken.” Marit vond het allemaal interessant. Wat ze ook fijn vond: de zelfstandigheid. “Je moet zelf de docent opzoeken om te vertellen waar je mee bezig bent. Dat bereidt je goed voor op de toekomst, want daar zul je ook zelf initiatief moeten nemen.”

Compleet mens in een verpakking 

Na jaren van onderzoek en ontwerpen, ging Marit richting haar afstudeerwerk. Het onderwerp wist ze al. “Ik heb al jarenlang een fascinatie voor waarom mensen polariseren, hoe extreme meningen ontstaan. Mijn profielwerkstuk op de middelbare school ging al over de Koude Oorlog en propaganda. Ik merkte in de coronatijd dat het wij-zij-gevoel sterk groeide. Mensen zitten thuis alleen achter hun laptopje en via internet is het heel makkelijk om de extreme kant op te gaan.” Marit ontwierp @lter_ego, twintig verpakkingen met daarin een ‘compleet mens’. Op de achterkant staan de productspecificaties met de naam, de verpakkingsdatum (geboortedatum) en de bubbel waar die persoon in zit. Wie uit zijn bubbel wil stappen en eens wil ervaren hoe de wereld van een ander eruitziet, vindt in de verpakking een simkaartje en kan door de socialmediaprofielen en de tijdlijn van die persoon scrollen. “Je ervaart dan hoe deze persoon de wereld ervaart. Hopelijk besef je daarna dat het helemaal niet zo gek is dat deze persoon denkt zoals hij denkt.” 

Deep dive in Facebook en Twitter 

Het ene profiel is bijvoorbeeld uitermate effectief voor cis* mannen in een rechtste bubbel, een andere werkt goed bij woke* vrouwen in lhbti+-bubbel. Marits onderzoek bestond uit een deep dive in Facebook en Twitter, waar ze een alter ego aannam en op filmpjes klikte om te kijken wat dat met haar internetervaring zou doen. “Ik typte Thierry Baudet in en klikte door naar andere rechts georiënteerde filmpjes die ik nog nooit had gezien. Zelfs mijn zoekresultaten op Google veranderden. Ik werd in mijn eigen bubbel dus behoorlijk gestuurd en gemanipuleerd.”

Samenwerking met onderzoekers 

Marits wens voor haar project? Dat mensen zelf meer onderzoek gaan doen. “Maak eens een ander Facebookprofiel aan, zet je YouTube-account op privémodus, klik wat rond en zie waar je uitkomt. Vooral de jongeren van nu, tussen de 18-30, die zijn wat flexibeler, die kunnen makkelijker in de extremen schieten. Het zou mooi zijn als zij af en toe uit hun bubbel stappen.” En Marits eigen wensen? Het zal geen verrassing zijn dat Marit na haar opleiding meer onderzoek wil gaan doen. “Ik zou het heel leuk vinden om samenwerkingen aan te gaan met onderzoekers. Dat ik hen help met het naar buiten brengen van hun project, dat ik de communicatiekant doe.” Maar eerst een jaar ertussenuit, of misschien een master in Eindhoven. Marit weet het nog niet precies: “Eerst nog even onderzoeken.” 

Volg Marit 

Website @lter_ego 
Website Marit
Instagram
LinkedIn

Marits werk, en dat van haar mede-afstudeerders aan de Academie Art & Design in Zwolle, is van 1 juli tot 11 juli 2021 te zien tijdens de finalsexpositie van de Academie Art & Design in de Grote Kerk in Zwolle. Meer info daarover lees je hier. 

*Een cisgender is iemand waarvan de genderidentiteit overeenkomt met het geboortegeslacht.
**Woke is een term uit het Engels en verwijst naar het bewust zijn van en alert zijn op ongelijkheden in de maatschappij.