Hoe zelfstandig te ondernemen

Tijdens de vier jaren van mijn opleiding op ArtEZ heb ik veel geleerd. Ik leerde wat het inhoudt om strips te maken. Ik heb geleerd wat mijn verhaal is, hoe dat visueel te vertellen, wat de beweegredenen waren om dat verhaal te vertellen, hoe het beste research te doen, en nog veel meer. Gedurende mijn lessen heb ik waardevolle dingen geleerd over mijn creatieve proces en mijn artistieke ontwikkeling. Er was echter één belangrijk onderdeel van de beroepspraktijk waar toch weinig aandacht aan werd besteed: Hoe zelfstandig te ondernemen? 

Er lijkt binnen de artistieke wereld weinig stil te worden gestaan bij hoe je (fatsoenlijk) kan leven van je kunst. Of het nu gaat om schilderijen, beeldhouwwerken, installaties of, in mijn geval, strips; “geld” lijkt te worden gezien als een negatief begrip. Ik vraag mij af waarom? Aan het eind van de maand hebben wij toch allemaal rekeningen om te betalen? Iedereen moet toch een paar keer in de week boodschappen doen? Uiteindelijk kun je jouw vaardigheden als kunstenaar nog zo hebben geperfectioneerd, als je niet weet aan wie je kunst kunt of wil verkopen en voor hoeveel, dan zal het nog lastig worden om met je werk je boterham te verdienen.  

“geld” lijkt te worden gezien als een negatief begrip. Ik vraag mij af waarom? Aan het eind van de maand hebben wij toch allemaal rekeningen om te betalen? 

Ik ben daarom ook erg blij dat ik heb meegedaan aan het Startersprogramma van het ArtEZ Business Centre. De workshops die ze me aanboden, hebben mij geholpen met het vertalen van mijn artistieke activiteiten in zakelijke termen. Of in ieder geval, hebben ze me goed op weg geholpen met deze vertaalslag. We hebben het hier over vier workshops verspreid over twee dagen, dus uiteraard kan niet alles, wat bij zelfstandig ondernemerschap komt kijken, worden behandeld. Tijdens deze workshops werd ons een basis aangereikt. Om precies te zijn een basis aan kennis over kernbegrippen en denkwijzen, die noodzakelijk zijn om met je kunst je brood te verdienen. Een basis waarop je individueel verder kunt bouwen op een manier die van toepassing is binnen jouw specifieke beroepspraktijk.

In mijn geval maakt zo’n basis echt al veel uit. Het maken van strips is iets dat moeilijk te vertalen is naar een Business Pitch, een bijstandsaanvraag of een aanvraag voor een fonds. Uitleggen wat het algemeen nut is van kunst, is altijd moeilijk geweest. Zeker als je het moet uitleggen aan mensen die niks van kunst afweten. Daarnaast krijgt het stripverhaal hier in Nederland als artistiek medium niet hetzelfde respect als bijvoorbeeld in Frankrijk of België. Dit zorgt ervoor dat er minder diversiteit is aan opties voor mij om in Nederland mijn strips gepubliceerd te krijgen. Er zijn gewoonweg minder stripuitgeverijen in Nederland dan in andere Europese landen. En de uitgeverijen die er zijn, zijn in vergelijking toch relatief ietwat kleiner. Hierdoor komt het dat ze, zeker nu in deze coronacrisis, op safe moeten spelen. Werk van een debuterend stripmaker zoals ik uitgeven, bracht altijd al een beetje meer risico met zich mee, maar nu…? Een groot percentage van de afwijzingen en obstakels, waar ik tot nu toe mee te maken heb gekregen, zijn terug te herleiden naar COVID-19. Daarnaast is het ook zo dat de zakelijke regels in Nederland met betrekking tot mijn beroepspraktijk minder concreet vaststaan en zijn uitgewerkt in vergelijking tot andere landen. Er is geen vaste norm waar ik op terug kan vallen.  

Wat wil ik vragen voor mijn werk? Wat kan ik vragen voor mijn werk? Wat moet ik vragen voor mijn werk? Allerlei vragen die ik zo goed mogelijk voor mezelf probeer te beantwoorden en ook controleer bij mijn collega’s en oud-jaargenoten. Hoe doen zij het?

Het is dan ook van belang om hard bezig te zijn met het vergroten van mijn kennis over de zakelijke aspecten van mijn vak. Op het moment dat ik dit schrijf heb ik mij dan ook ingeschreven voor het “zomerkamp” van Comic Art Europe, een organisatie die zich inzet voor het promoten van Europese strips binnen en buiten de EU. Tijdens dat zomerkamp krijgen de deelnemers lessen in promotie, onderhandelingen, het benaderen van uitgevers, etc. Daarnaast ben ik ook steeds bezig met prijsvergelijkingen. Wat wil ik vragen voor mijn werk? Wat kan ik vragen voor mijn werk? Wat moet ik vragen voor mijn werk? Allerlei vragen die ik zo goed mogelijk voor mezelf probeer te beantwoorden en ook controleer bij mijn collega’s en oud-jaargenoten. Hoe doen zij het? Waar baseren zij hun keuzes op? Ik ben in dit soort zaken altijd uitermate gedreven geweest. Het is voor mij namelijk niet puur de bedoeling dat ik rond kan komen, maar dat ik rond kan komen van mijn strips! Uiteindelijk is stripmaker het beroep wat ik heb uitgekozen, niet vakkenvuller, postbode of schoonmaker. “Ik wil dat mensen mijn verhalen lezen!” Ik heb de overtuiging dat ik het kan. Nu alleen nog een uitgever vinden die het met mij aandurft… 

Gijs Kreutzkamp (23) studeerde in 2020 af aan ArtEZ in de richting Comic Design. Zijn afstudeerstrip: De Avonturen van Kapitein Geis (Engelse vertaling: The Adventures of Little Captain John), een avonturenverhaal over een jong piraatje. Hij richt zich met zijn strips voornamelijk op kinderen en jongeren. Hij hoopt onder hen een nieuwe interesse te genereren voor het medium strip. 

Volg Gijs

• Instagram
• Facebook

Ready To Start?

Met ‘Ready To Start?’ bieden we twee dagen lang inspirerende workshops voor een interdisciplinaire groep kunstenaars ter voorbereiding op je beroepspraktijk. Tijdens de workshops helpen we je om duidelijk te krijgen hoe je kunt ondernemen op een manier die bij je past en tot slot ga je onderzoeken wat jouw positie als kunstenaar in het culturele veld kan zijn. Er is veel aandacht voor persoonlijke en individuele begeleiding waardoor iedereen vanuit zijn eigen bedrijfsconcept kan werken.

Meer weten over ‘Ready to Start?’, check hier voor meer info & data.