Ga naar de hoofdcontent Pijl naar rechts pictogram

GESPOT: Metropolis M toont het werk van Marieke Leene, waarin de frictie tussen een gezellige sfeer en zorgwekkende wereldgebeurtenissen aan het licht komt.

  • Beeldende Kunst

Elk jaar brengt het magazine Metropolis M een Graduation Special uit, met daarin werk van verschillende finals-studenten die afstuderen als beeldend kunstenaar. Marieke Leene (Design Art Technology) is één van de alumni die in de special staat. Metropolis M stelde Marieke de vraag: "Wat is het verhaal achter je werk?"

Marieke Leene, finals 2022, foto door Isabelle Renate la Poutré
Marieke Leene, finals 2022, foto door Isabelle Renate la Poutré

Kringverjaardagen zijn weer terug van weggeweest maar de actualiteit stemt vaak weinig feestelijk. Of het nu gaat om oorlog, het milieu of andere gevoelige gespreksonderwerpen, regelmatig zal het bezoek verzocht worden om het vooral gezellig te houden. Maar hoe doe je dat terwijl de wereld in brand lijkt te staan?

Deze frictie staat centraal in het afstudeerwerk Let’s Keep It Gezellig van Marieke Leene (1992). De grote installatie is vormgegeven als een lift die blijft hangen tussen twee etages die enerzijds staan voor het verlangen om je van de buitenwereld af te sluiten, terwijl je anderzijds weet dat daarin serieuze problemen zijn die aangepakt moeten worden. Hoewel het kunstwerk een semi-afgesloten ruimte is, je erin terugtrekken lukt nooit helemaal. Er is geen deur en de buitenwereld valt überhaupt niet zo gemakkelijk buiten te sluiten.

Een lift is typisch zo’n plek waarin je even niets hoeft te doen en half uit verveling, half uit gewoonte de buitenwereld uit je broekzak haalt. Via verschillende uitsparingen in de muren heb je zicht op kleine schermen van tablets en smartphones. Op deze schermpjes zijn korte animaties te zien die geïnspireerd zijn op nieuwsberichten en andere artikelen die Leene de laatste tijd zijn opgevallen. De video’s zijn korte loops van scènes die speels en fantasierijk ogen. Een kleine greep: een graatmagere Afrikaanse koe die een vette soortgenoot uit Nederland op de rug torst; een gevechtsvliegtuig dat neervalt alsof het een menselijk lichaam is dat zojuist is doodgeschoten; een theekop die compleet overstroomt. Leene vertelt dat vooral kinderen deze video’s heel grappig vinden, zonder dat ze zich realiseren dat zij over een paar jaar ook bewust te maken krijgen met de problematiek die in de filmpjes wordt behandeld.

Hoewel de lift stilstaat, lijk je een vrije val te maken wanneer je beseft dat Leene de al te mensgerichte hiërarchie omgooit. Video’s rondom mensen vormen de onderste laag. In het midden gaan de video’s over gebruiksvoorwerpen. Bovenaan gaan de animaties over de natuur. Leene vertelt dat ze gedurende de kunstacademie verschillende keren probeerde om projecten te maken vanuit een niet-menselijk perspectief. Ze geeft toe dat ze die menselijke blik nooit helemaal los heeft kunnen laten: toch weer vast tussen twee verdiepingen.

Auteur: Maarten Buser, dichter en kunstcriticus.