Ga naar de hoofdcontent Pijl naar rechts pictogram

Ondernemer van de maand: Melanie Maria

  • Beeldende Kunst

Elke maand selecteert het ArtEZ Business Centre in samenwerking met de opleidingen een student of alumnus als Ondernemer van de maand. Uit hun verhalen leer je vanuit actuele onderwerpen uit het werkveld wat je te wachten staat. Zit er een geheim achter cultureel succes? Moet je excelleren in je vak of draait het om jezelf verkopen? Is het een kwestie van geluk, wijsheid, hard werken of een goede strategie? In deze blog vertelt Melanie Maria, alumna van de opleiding BEAR, wat ondernemerschap voor haar betekend.

Ondernemer van de maand: Melanie Maria

 

Ik zou graag het geheime recept willen delen voor een succesvolle carrière, maar ook ik ben nog zoekende. Ik mag niet klagen, zeker niet, maar weet: dit verhaal is mijn verhaal en geen succesverhaal want ik vraag me af of dat uberhaupt bestaat.

In 2019 studeerde ik af van Base for Experiment, Art & Research, afkorting BEAR. BEAR is de Fine Art opleiding van ArtEZ in Arnhem. Je studeert hier om je als kunstenaar te ontplooien en je voor te bereiden op de Grote Kunstwereld. Je “wordt” hier Autonoom Beeldend Kunstenaar. Als het goed is ben je dus in staat om na je studie zelfstandig je weg te vinden in de Grote Kunstwereld en je daarin staande te houden. BEAR reageert op het nu, het heden, de actualiteit van de huidige kunstwereld en de verschillende kunstenaars die zich daarin bevinden.
Tijdens mijn studie heb ik mij ontwikkeld als performancekunstenaar, enfin, dat is hoe ik mijzelf tijdens mijn afstuderen heb gesitueerd. Hokje ‘Performancekunstenaar’. Nu, drie jaar later, noem ik mezelf Kunstenaar, punt. Want hoe groot een kader ook is, het blijft een kader.

Ik studeerde af met het werk Never learnt to share (2019). Een negen-uur-durende performance die zich elke dag van de Finals 2019 herhaalde. Er lagen 1500 anjers op de vloer die werden uitgedeeld aan voorbijgangers en bezoekers, door acht performers. Het werk ging over de gemeenschappelijkheid, over het niet-bestaan van het individu. Over de geborgenheid die we allen verlangen en überhaupt het verlangen naar het bewustzijn dat we ‘delen’. De performers lagen op elkaar, waren alleen, droegen elkaar, omhelsden elkaar, begroeven zich onder de anjers en deelden de anjers uit op straat.
Het werk en mijn kunstenaarschap werden beloond met een tweede prijs van de VKC Award, Shortlist Galerie Ron Mandos: Best of Graduates 2019 en werd genoemd in meerdere artikelen. Tevens werd ik door mijn afstudeerwerk gevraagd voor meerdere exposities door Nederland.

Succesvol? Wellicht. Mazzel? Zeker niet.

Kansen kun je ervaren door het geluk ervan in te zien, of de mazzel, het is maar hoe je het wilt noemen. Ze dienen zich aan, zeker, maar ik geloof ook dat je ze voor een groot deel zelf creëert. En los van dat, je hebt altijd de keus een kans aan te grijpen.
“Hier, een kans: zeg je JA of zeg je NEE?”
Ondernemerschap gaat naar mijn idee over het creëren én aangrijpen van kansen. Hoe? Dat zal ik je uitleggen.

Tijdens mijn studie ben ik veel bezig geweest met het ‘After-Kunstacademie-Hiernamaals’. Door mij actief in te zetten binnen de studie en ArtEZ, mensen te leren kennen, relaties op te bouwen binnen en buiten de academie: was een fundering voor mijn carrière als Autonoom Beeldend Kunstenaar, ofwel ondernemerschap, gelegd. In een chique en niet-onbekende term noem je dit ‘netwerken’. Men denkt echter vaak dat netwerken gaat over het bezoeken van openingen en vervolgens met iedereen praten en je visitekaartje uitdelen… maar volgens mij gaat het veel meer over jezelf zichtbaar maken door assertief te zijn.
Assertief door dingen voor jezelf te ondernemen, maar ook voor een ander. We kunnen soms zo gefocust zijn op onszelf, maar eigenlijk liggen de kansen en vooral de kennis, bij de ander. Het is absurd hoeveel je aangereikt krijgt op een academie en de wereld daaromheen. Het ligt er voor het oprapen, het is een kwestie van ervoor open staan en je ermee bemoeien.

Tijdens de Finals 2019 heb ik mij overigens zeker meer gefocust op het klassieke netwerken: ik was continu aanwezig bij mijn werk en deelde visitekaartjes uit. Daarnaast maakte ik elke bezoeker en voorbijganger even belangrijk. Vaak hebben we de neiging om te focussen op ‘DIE ENE BEZOEKER VAN DIE GALERIE OF VAN DAT MAGAZINE’. Logisch, want we willen gezien worden. Maar, wie weet of niet die ene moeder van die ene student nou net geïntrigeerd raakt door je verhaal en je daardoor weer terechtkomt ergens in Europa en daardoor, en daardoor, en daardoor…

Je. Weet. Het. Niet.

Wat me brengt bij het volgende punt van de ‘Actieve-netwerk-houding-en-kansen’, namelijk: de dankbaarheid. Wees dankbaar voor de kansen waar je hard voor hebt gewerkt, wees dankbaar voor de kansen die zich uit het niets (lijken) voor te doen.
Ter voorbeeld: tot op heden heb ik op alles ‘JA’ gezegd wat op mijn pad kwam. En verschrikkelijk dat het soms was. Zo stond ik maanden na mijn afstuderen in Breda voor een kunstroute met mijn nieuw gecreëerde performance dertien oktober (2019). Na wat repetities en een generale gingen mijn twee performers van start. De performance duurde 2 uur en speelde zich af in de publieke ruimte. Maar deze publieke ruimte was blijkbaar onvindbaar.


Twee uur lang hebben de performers mijn nieuwste werk uitgevoerd voor slechts mijzelf. Zelfs op het eind kwam de organisatie niet langs om iets ervan mee te krijgen óf überhaupt te vragen hoe het was gegaan. We konden terug in de trein naar huis en ik mocht wel(!) 50 euro inclusief BTW en reiskosten factureren.
Nee, het was geen succes maar het leverde wél een nieuw werk op, een extraatje op mijn CV en een bewustwording van geld. Ik leerde dat ik, ondanks het aangrijpen van alle kansen, mezelf als professional serieuzer mocht nemen. Ik vond het ten eerste schandalig dat ik moest vragen om een honorarium, maar goed dat deed ik, en ik heb uiteindelijk met een duidelijke mail nog de reiskosten van mijn performers weten te declareren. En tot op heden ben ik mijzelf als professional aan het serieus nemen. Ik ben nu nog geen twee jaar later en onlangs heb ik 20.000 euro mogen factureren voor een project voor Gemeente Arnhem en ben ik in een andere fase belandt. Een fase waarin ik wat vaker ‘Nee’ zeg tegen projecten die niet bij mij passen, niet/of weinig betalen of waar ik simpelweg geen tijd voor heb. Maar, ik neem alles in overweging, want dat is ondernemen.

Los van het kijken naar mijn groeiende professionaliteit, merkte ik op een gegeven moment dat ik mij als ‘performancekunstenaar’ had ingekaderd. Ik beperkte mijzelf in mijn ontwikkeling. Begrijp me niet verkeerd, het kan een houvast zijn en als kunstenaar begeef je je zeker in een bepaalde omgeving, maar misschien is het soms ouderwets om jezelf in een hokje te plaatsen. Waar liggen er meer kansen? In de grote oceaan of in de beek? En denk dan aan praktische kansen van exposities en betaalde projecten, maar denk ook aan de ‘leerkansen’. Waar zwemmen de meeste andere vissen van wie je kunt leren? Voor mij gaat ondernemerschap over het continu blijven leren, in het moment en met het moment.
De kunstwereld bestaat uit zoveel meer. Zo leer ik heel veel van mijn werkzaamheden voor Rizoom. Rizoom is een (online) platform voor jonge professionele kunstenaars, waar ik samen met mede-afstudeerder Derk Müller podcasts voor maak. Via deze weg ontmoeten we veel kunstenaars door heel Nederland met ieder zijn inspirerende leerzame verhalen.

In dit verhaal en in deze visie zitten ook zeker veel onzekerheden en twijfels. Het is en blijft een zoektocht. Maar als je niet zoekt, kun je ook niks vinden. En elke kans is een kans op het doorrollen van de bal op welke manier dan ook. Of het nu gaat over geld, CV of leermomenten.

Volg Melanie