Melodieën van hoop: muziektherapie voor te vroeg geboren baby’s
naar verhaaloverzicht
24 april 2024

Melodieën van hoop: muziektherapie voor te vroeg geboren baby’s

Op de Neonatal Intensive Care Unit (NICU) van het UMCG brengt Janneke Oldengarm, afgestudeerd van de bacheloropleiding Muziektherapie, niet alleen melodieën, maar ook hoop en troost. Ze maakte voor het eerst kennis met muziektherapie tijdens een bezoek aan de open dag van ArtEZ. Dit leidde tot een verdiepende reis, resulterend in het volgen van de master Muziektherapie die haar werk op de NICU professioneel onderbouwt.   

“Ik wist eigenlijk helemaal niet dat muziektherapie bestond, totdat ik de open dag van ArtEZ bezocht.” vertelt Janneke. “Ik had altijd al een soort ‘voelspriet’ voor het helpen van mensen, iets wat vaak voorkwam bij veel van mijn studiegenoten. Het was dan ook een combinatie van het verlangen om met mensen te werken en een passie voor muziek, waardoor ik voor muziektherapie heb gekozen.” 

Van onwetendheid naar passie 

Hoewel Janneke nog weinig ervaring had met muziek, was ze vastbesloten om haar vaardigheden te verbeteren. Ze besloot extra lessen zang en muziektheorie te volgen, om auditie te kunnen doen voor de bachelor muziektherapie. Buiten haar verwachtingen om werd ze na één keer proberen toegelaten. En nu, bijna 6 jaar later, is Janneke muziektherapeut en mag ze zichzelf Master of Arts in Music Therapy noemen. Tijdens haar studietijd vond ze bovendien een baan bij de NICU, waar ze haar afstudeeronderzoek heeft uitgevoerd naar de mogelijke toepassingen van muziektherapie voor vroeggeboren baby’s en hun ouders.  

Master Muziektherapie: verdieping en toepassing 

Na haar bachelor Muziektherapie besloot Janneke de master te volgen: “Ondanks mijn ervaring voelde ik de behoefte om mijn kennis te verdiepen. Ik had het gevoel dat ik nog niet was uitgeleerd.” De impact van de master op haar werk is duidelijk zichtbaar. “Het heeft me echt geholpen om mijn werk beter te onderbouwen, zowel naar collega’s als naar ouders en bij presentaties voor kinderartsen door het hele landen. Omdat ons werkveld een niche is en relatief nieuw, krijgen we veel vragen over hoe het precies werkt. Het is echt een vorm van professionalisering, waarbij je jezelf kunt onderbouwen en verantwoorden wat je doet.” 

Tijdens de masteropleiding ontwikkelde Janneke niet alleen haar theoretische kennis, maar ook haar praktische vaardigheden. Ze vertelt hoe ze verschillende interventies heeft bedacht en getest, waaronder een muziektherapiegroep voor ouders. Hoewel dit specifieke project niet het gewenste resultaat opleverde, was het een leerzame ervaring die waardevolle inzichten gaf en haar aanmoedigde om zich te concentreren op individuele benaderingen die beter aansluiten bij de behoeften van ouders. 

Verbinding creëren door muzikale momenten 

"In mijn werk op de NICU combineer ik verschillende muzikale elementen, zoals gitaarmuziek, zang, zacht neuriën en een instrument genaamd Ocean Disc om een kalmerend geluid te creëren, vergelijkbaar met de golven van de zee," vertelt Janneke. Het doel van deze muziektherapeutische interventie is om een vertrouwd geluid te bieden aan de baby's, vergelijkbaar met het hartgeluid in de baarmoeder, om de overgang voor deze kwetsbare kindjes te vergemakkelijken. 

Daarnaast voert Janneke een bijzondere interventie uit waarbij ze hartslagen opneemt van kindjes die mogelijk komen te overlijden. Ze legt uit: “We filteren het achtergrondgeluid en brengen de hartslag duidelijk naar voren, waarbij we het ritme als basis gebruiken. Daaroverheen nemen we een opname van een lied dat ouders kiezen als een betekenisvolle herinnering aan hun kindje. Of het nu staat voor liefde, afscheid nemen, of iets anders. We maken een gepersonaliseerde versie met gitaar en zang die past bij het tempo en ritme van de hartslag. Dit doen we vooral in kritieke situaties en het is bedoeld als een blijvende herinnering.” 

Mijn rol is om die kostbare contactmomenten te bieden en het gevoel over te brengen van ‘we zijn hier als gezinnetje’.” 

Vaak ervaren ouders de situatie op de NICU als spannend en onzeker, met hun kleine kindjes aan allerlei apparatuur verbonden. Janneke benadrukt haar rol: “Mijn rol is om die kostbare contactmomenten te bieden en het gevoel over te brengen van ‘we zijn hier als gezinnetje’.” 

Janneke heeft een boodschap voor muziektherapeuten en studenten die overwegen een masteropleiding te volgen:
“Als je geïnteresseerd bent in verdieping van je kennis, het onderbouwen van je werk en het doen van onderzoek, dan is een masteropleiding echt iets voor jou. Het is niet alleen een vergroting van je expertise, maar ook een waardevolle investering in jezelf en je carrière.”  

Meer over de master Muziektherapie

Volg het werk van Janneke