Jesper Pouw, foto door Joep van Aert
naar verhaaloverzicht
20 mei 2022

Sociale transformatie door de kracht van kunst

Vierdejaarsstudent Jesper Pouw verbleef dit voorjaar voor zijn opleiding Docent Theater in Arnhem twee maanden in Belfast. Daar, maar ook in zijn andere afstudeerwerk, proef je een activistische onderlaag. “De verbinding tussen kunst en activisme vind ik krachtig.”

Het ‘transformative artivism’ project in Belfast is onderdeel van het projectmatig onderwijs van de opleiding Docent Theater in Arnhem. Sociale transformatie door de kracht van kunst; dat wilden de studenten in dit project als artist educators teweegbrengen. Al is finals-student Jesper Pouw in zijn werk meer bezig met het waarom, dan met het resultaat. “Dat je de uitkomst van je werk niet weet, is juist de potentie ervan.”

Artist educator

De module laat zien dat de opleiding Docent Theater veel verder gaat dan alleen lesgeven voor de klas. Jesper: “Je wordt opgeleid als theatermaker, kunstenaar en educator in één. “In mijn ogen ben je als kunstenaar docent en andersom, dat is in ieder geval wat ik wil zijn. We hebben geluk met een opleidingshoofd dat heel goed begrijpt hoe je theater inzet als educatief middel. En niet te vergeten met alle docenten die hier een inspirerend aandeel in hebben. Of dat nu voor de klas, in een theatervoorstelling of bij een sociaal-cultureel project is.” 

“Identiteit gaat voorbij aan het binaire.”

Rode draad in Jespers werk en onderzoek zijn het narratief, de structuren van verhalen, identiteit en fluïditeit. “Ik ben queer, de zoektocht was er al. Ik heb verschillende identiteiten en het maakt me een rijker mens dat ik die er allemaal kan laten zijn. Een privilege natuurlijk, daarvan ben ik me heel bewust. Ik vier het anders zijn zonder naïef te zijn. Met de jongeren in Belfast kon ik het niet over queerness hebben, maar de activistische laag in mijn werk neem ik met mezelf al mee. Door hen de vraag te stellen wie ze nog meer zouden kunnen zijn, wilden we hun identiteit wat breder trekken. Identiteit gaat voor mij voorbij aan het binaire, daarmee denk je nog steeds in hokjes in plaats van te fantaseren over wie we mogen zijn.”

De fluïditeit van identiteit

Voor Jesper is het niet de eerste keer dat hij kiest voor een module met een activistische inslag. De module Compassie en Activisme zorgde voor een ‘point of no return’ in zijn studietijd. “We ontmoetten kunstenaars en activisten. Ik vond het heel krachtig om te ontdekken hoe kunst en activisme verbonden zijn en hoe je geweldloos kunt communiceren. Vanaf dat punt heb ik mijn artist educatorschap kunnen vormgeven. ‘The good gay’ wordt in ons land geaccepteerd zolang die maar binnen de lijntjes kleurt. Waardoor er altijd een soort verbazing heerst als er queer-, trans- of homogeweld is. Het maakt me boos, het hangt voor mij samen met andere vormen van onderdrukking. Maar ik wil geen strijd met mensen over hoe om te gaan met identiteitsvormen die we niet begrijpen. Ik focus in mijn werk op het verheerlijken van de fluïditeit hierin, omdat het zoiets moois is.”

Als een nomade de wereld over

Eenmaal thuis uit Belfast is het alweer bijna tijd voor Jespers afstudeervoorstelling. “Maar eerst nog mijn onderzoeken verwerken. Met drie queer spelers maak ik daarna een voorstelling over homorechtenactivist Harvey Milk en zijn moordenaar Dan White. Hierin laat ik de spelers ontwikkelen naar fluïde personages. Ik wil met jong en oud het gesprek voeren over de oorsprong van de queer geschiedenis en waar we willen dat het naartoe gaat.” Het is Jespers droom om samen te werken met activisten, sociologen, onderwijzers, schrijvers, fotografen en muzikanten. “In de toekomst zie ik mezelf met een nomadisch kunstenaarscollectief over de wereld trekken. Er ontstaan spannende verbindingen in zulke samenwerkingen. Ik wil verder leren begrijpen hoe ik als kunstenaar en educator dingen samen kan brengen.”

Meer Jesper Pouw