Lisa Bakker

Onzichtbaar toezicht

 In 2018 kwam de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten veelvoudig in net nieuws onder de term ‘sleepwet’. Naar aanleiding van de kritiek op deze wet werd er destijds een referendum georganiseerd, waarbij het merendeel van de Nederlandse burgers ‘tegen’ stemde. Hiermee werd de overheid verplicht de wet te heroverwegen. Waarna een wetswijziging volgde. De overheid moest zich houden aan een aantal extra waarborgen. Eén hiervan is het strenge toezicht van de Toetsingscommissie Inzet Bevoegdheden (TIB). Elk afluister-, hack-, en tapverzoek moet voortaan langs deze toetsingscommissie. Zij bepalen aan de hand van de wet of dit verzoek ingewilligd mag worden. Voldoet deze niet, of kan de inlichtingendienst (AIVD / MIVD ) niet goed genoeg beargumenteren waarom ze iemand willen volgen, dan wordt een verzoek afgekeurd en moeten de inlichtingendiensten stoppen met hun onderzoek.
 
Binnen mijn afstuderen heb ik mij beziggehouden met de komst van een nieuwe wet. De ‘tijdelijke wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten’ (voluit geschreven ‘De tijdelijke wet onderzoeken AIVD en MIVD naar landen met een offensief cyberprogramma’). Dit tijdelijke wetsvoorstel moet een aantal belangrijke waarborgen - die naar aanleiding van het referendum in 2018 zijn aangesteld - buiten werking doen treden. Zo ook het bestaan van de TIB.
De sleepwet 2.0 wordt het genoemd, deze nieuwe wet. Onder deskundigen wordt er fel gereageerd op het wetsvoorstel, maar onder veel Nederlandse burgers blijft het akelig stil. Is onze waarde voor het recht op privacy de afgelopen jaren gedaald of zijn we simpelweg nog niet bekend met deze nieuwe wet?

Visie

Ik ben binnen de opleiding veel bezig met onderwerpen die je in eerste instantie niet gelijk aan het vakgebied grafisch ontwerp zou koppelen. Omdat het vaak vrij droge, enkel tekstueel uitgewerkte onderwerpen zijn, zoals bijvoorbeeld wetgeving en privacy. Juist in deze onderwerpen zie ik een kans en een uitdaging. Een kans om door middel van kunst ander licht op een onderwerp zoals deze te kunnen laten schijnen, complexe materie toegankelijker te maken, en hierdoor mensen tot andere/nieuwe inzichten te laten komen.
 
 

Doel

Onzichtbaar toezicht illustreert de rol van de Nederlandse geheime diensten ten opzichte van de Nederlandse burger. Mijn doel is hierbij om het onzichtbare toezicht voor even zichtbaar te maken en bezoekers, naast in de rol van de burger, óók eens plaats te laten nemen in de positie van de Nederlandse inlichtingendiensten. Ik hoop hiermee meer bewustzijn te creëren over de komst van deze nieuwe wet en de gevolgen die deze voor ons zal hebben.

This page was last updated on April 20, 2023