GESPOT: Metropolis M over Luka Knez’ installatie SIT AND SWIPE
- Vormgeving
Elk jaar brengt het magazine Metropolis M een Graduation Special uit, met daarin werk van verschillende alumni die afstudeerden als beeldend kunstenaar. Luka Knez studeerde af aan Crossmedia Design en is één van de alumni die in de special staat. Metropolis M stelde Luka de vraag: "Wat is het verhaal achter je werk?"
Luka Knez’ installatie SIT AND SWIPE ziet eruit als een wachtruimte. Een omgeving waarin het gebruik van een telefoon veel aanwezig is en waar we onrustig en gedachteloos swipen. Deelnemers worden uitgenodigd om plaats te nemen en de telefoon te pakken, die boven de stoelen ligt. Op de smartphone beweegt een rode cirkel naar de rand van het scherm waar een botsing met de rand een explosieve climax veroorzaakt. Wanneer je de cirkel in tegengestelde richting schuift, wordt dit moment vertraagd waardoor je eindeloos moet blijven schuiven om een explosie te voorkomen. Terwijl je dit doet, stijgt de spanning. Deze actie weerspiegelt ons verlangen naar die volgende dopamineshot. In dit geval wordt die veroorzaakt door in de tegenovergestelde richting te swipen en nog steeds te leven.
‘Ik ben geïnteresseerd in menselijk gedrag, en dan met name in interactie met nieuwe technologieën’, vertelt Knez. ‘Mijn werk gaat over hoe we vrijwel constant aanwezig zijn in het digitale domein. Ik wil stilstaan bij hoe verweven we ermee zijn en hoe de repetitieve bewegingen die we gebruiken in social media apps diep zijn ingeprent in onze geest. Het swipen naar links, omhoog, rechts en omlaag dient als een verlengstuk van ons lichaam, waarmee we ons tevreden en hongerig door het digitale tijdperk heen bewegen.’
Het is Knez’ intentie om deze drang met zijn werk door te prikken: ‘Ik wil dat mensen plaatsnemen in mijn installatie zoals ze dat ook zouden doen in het openbaar vervoer, een wachtruimte of bibliotheek. Er is echter één verschil: ze bewegen zich niet door allerlei content, maar zien enkel een rode cirkel bewegen. Hoe bizar ziet het er uit als er helemaal geen inhoud is? Ik wil mensen laten nadenken over het gebaar van het swipen zelf, dat ondertussen als aangeboren voelt.’ De repetitieve beweging wordt een metafoor voor de eindeloze zoektocht naar vluchtige beloningen.
‘Ik hoop dat het mensen stimuleert om kritisch na te denken over de invloed van technologische ontwikkelingen.’ Knez ervaart de rol van technologie echter niet als uitsluitend negatief, maar zijn de pluspunten wel voldoende? ‘Natuurlijk zitten er mooie aspecten aan, maar ik geloof dat het belangrijk is om de voor- én nadelen ervan te overwegen en niet blindelings de wetenschappelijke vooruitgang te omarmen.’
Auteur: Gerda van de Glind, schrijver en curator.