Robin van Vemde

Het Rariteitenkabinet 

In een wereld die steeds rationeler, efficiënter en gecontroleerder wordt, dreigt onze mentale rijkdom te verarmen. Onze realiteit wordt steeds meer gevormd door functionele logica en cognitieve efficiëntie, waarbij mentale verrijking, verbeelding en zingeving onder druk staan. Deze ‘onttovering van de wereld’, zoals Max Weber het noemde, leidt tot mentale armoede, vervreemding en een collectief verlangen naar betekenis en ontsnapping.

In veel hedendaagse architectuur weerspiegelt dit zich in de nachtmerrie van het systeemplafond: het symbool van een verstikte, geconstrueerde werkelijkheid waarin ruimte enkel als instrument wordt benaderd, en niet als mentale of zintuiglijke ervaring.

Vanuit deze urgentie stelt dit afstudeerproject de vraag:
Kan architectuur, via narratief en fictie, bijdragen aan de mentale verrijking van de mens en een tegenwicht vormen voor de overgeconstrueerde realiteit?

Dit project is ontstaan vanuit persoonlijke ervaring en een fascinatie naar dromen en de kracht van magisch realisme. Het combineert filosofische en psychologische reflectie met experimentele ontwerpstrategieën en narratieve architectuur. Door middel van poëtische tekeningen, fictieve interventies en kleine tussenontwerpen wordt gezocht naar ruimten die niet alleen functioneel zijn, maar ook betekenisvol, mysterieus en transformerend.

Het leidende concept ‘Form is Fiction follows Form’ doorbreekt het klassieke modernistische dogma ‘form follows function’. In plaats daarvan wordt architectonische vorm gezien als drager van fictie, beleving en mentale exploratie. Architectuur wordt een middel om alternatieve werkelijkheden te verkennen, waarin het onverklaarbare, speelse en symbolische een volwaardige rol krijgen.

Het project vertaalt zich in het ontwerp van een Rariteitenkabinet: een architectonische ervaring waarin werkelijkheid en fictie samenvloeien. Het fungeert als fysieke en metaforische vertaling van de centrale onderzoeksvraag. Daarbij vormt het Europees Parlement en haar omgeving een casestudy: een plek die symbool staat voor bureaucratische orde en cognitieve logica wordt geherinterpreteerd via fictieve ingrepen en magisch-realistische sequenties.

Denk aan ruimtes zoals:

Pluxor, een plein gebaseerd op Freuds ijsbergtheorie, waar emoties onder het oppervlak voelbaar zijn;
Het Ministerie van Tijdloosheid, waar vloeibare tijd ruimte biedt aan dromen en creativiteit;
De Dissonantiecolonnade en Breakoutcellen, die uitnodigen tot introspectie, verwondering en het loslaten van mentale blokkades.
Door het grid van de bestaande orde letterlijk open te breken, ontstaat een nieuw verhaal: een ruimtelijke verkenning van ‘wat als’. De bezoeker wordt een dromer, een deelnemer aan een fysieke vertelling waarin architectuur niet alleen een gebouw is, maar een uitnodiging tot innerlijke beweging.

Dit manifest stelt dat architectuur meer moet zijn dan een antwoord op een functionele vraag. Het moet prikkelen, verwarren, betoveren en inspireren. Het moet een mentale ruimte openen waarin de mens opnieuw leert dromen, verdwalen, en betekenis vindt buiten de logica van nut en controle.

In plaats van pasklare antwoorden te geven, nodigt dit project uit tot verbeelding, tot een andere manier van kijken, het vinden van het magisch midden in ons hoofd en de wereld buiten het gekende.

Deze pagina is voor het laatst gewijzigd op 7 juli 2025

Sta jij op deze pagina? En heb je een opmerking? Mail naar de redactie.