Bamboo Europe

Bamboe is een veelbelovende hernieuwbare grondstof die snel groeit, een grote CO2-opname kent en uitmuntende chemische en mechanische eigenschappen bezit. Tot nu toe werd het uitsluitend vanuit Azië geïmporteerd – maar nu de eerste grootschalige bamboeplantage in Europa een feit is, ligt de weg open voor het onderzoeken van de mogelijkheden van een duurzame waardeketen voor bamboe. De nieuwe bamboe uit Europa heeft een andere samenstelling dan de Aziatische variant, wat betekent dat er nog veel onduidelijk is.

Is het mogelijk om de gehele waardeketen – van grondstof via verwerking, halffabricaat en ontwerp naar meubel – duurzaam vorm te geven en transparant te houden? Het lectoraat Design onderzocht wat hierbij komt kijken, samen met de bamboeplantage van BambooLogic in Portugal, het Nederlands Openluchtmuseum, Wageningen University & Research, diverse bedrijven voor onder meer vezelverwerking, houtverduurzaming en meubelproductie, verschillende ontwerpers en studenten en docenten van ArtEZ.

Hoe kunnen we bamboe - een snelgroeiende, CO₂-opnemende plant - inzetten als duurzaam materiaal voor ontwerp en productie in Europa? In deze publicatie deelt het lectoraat Design de inzichten, experimenten en prototypes die zijn voortgekomen uit het onderzoeksproject Bamboo Europe. Van plantage tot product: ontdek hoe studenten, ontwerpers en onderzoekers samenwerkten de mogelijkheden voor een transparante en lokale waardeketen voor bamboe in de bouw, interieur en textiel onderzochten.

Hoe kunnen we bamboe - een snelgroeiende, CO₂-opnemende plant - inzetten als duurzaam materiaal voor ontwerp en productie in Europa? In deze publicatie deelt het lectoraat Tactical Design de inzichten, experimenten en prototypes die zijn voortgekomen uit het onderzoeksproject Bamboo Europe. Van plantage tot product: ontdek hoe studenten, ontwerpers en onderzoekers samenwerkten de mogelijkheden voor een transparante en lokale waardeketen voor bamboe in de bouw, interieur en textiel onderzochten.

Vanuit ArtEZ waren voornamelijk drie onderzoekers betrokken bij het Bamboo Europe project: oud lector Tactical Design Jeroen van den Eijnde, docent-onderzoekers Tjeerd Veenhoven en Michelle Baggerman. Zij vormden tevens het team dat het hele project leidt. 

Van den Eijnde en Veenhoven hielden zich vooral bezig met het trans-disciplinaire onderzoeksproces voor het ontwikkelen van een duurzame keten voor interieurproducten op basis van de in Europa geteeld bamboe. 

Baggerman was als onderzoekster betrokken bij de mogelijkheden om de Europese bamboevezels te gebruiken voor duurzame textieltoepassingen. Zowel bij het onderzoek van Van den Eijnde/Veenhoven als van Baggerman zijn studenten en docenten van ArtEZ betrokken. Zij deden hiermee ervaring op met duurzame en circulaire ontwerpprincipes, noodzakelijk in het kader van de energietransitie en klimaatdoelstelling, zoals die van de Sustainable Development Goals van de Verenigde Naties en die van de Nederlands overheid voor een circulaire economie.

De kennis die het onderzoek oplevert naar een duurzame, Europese keten voor bamboetoepassingen voor textiel en interieur, draagt onder meer bij aan reductie van CO2-uitstoot en vermindering van ontbossing.

Ook studenten binnen de opleiding Product Design gingen aan de slag met onderzoeksvragen in het kader van Bamboo Europe. Ze werkten aan testprototypen van buitenmeubilair op basis van bamboe, die worden getest in de praktijk. Een werkend eindproduct wat bestand is tegen uiteenlopende buitensituaties (Europese klimaateisen, vandalisme etc.), vormt immers de ultieme uitkomst van een functionerende waardeketen.

Het SIA KIEM-project Bamboo Lignin Logic vormde de basis voor de SIA RAAK MKB-aanvraag voor Bamboo Europe.