Bij de Werkplaats Typografie gaan theorie en praktijk hand in hand: ze helpen deelnemers om zich voor te bereiden op een nog onbekende toekomst en om een veerkrachtige en vindingrijke houding te ontwikkelen. Diepgaande reflectie, zelfredzaamheid en ondernemerschap vormen de kern van de master. Ontwerpers worden aangespoord om voortdurend vraagtekens te blijven plaatsen, want er is niet één juiste manier.
Onderzoek ligt aan de basis van wat we doen bij Werkplaats Typografie: of het nu de vorm aanneemt van diengaande theoretische analyse door middel van kritische reflectie, excursies en scripties of naar voren komt in toegepast artistiek onderzoek naar inhoud en vorm, tekst en beeld of theorie en praktijk. Wij geloven dat het aan de grafische vormgever is om als artistieke, intellectuele en professionele maker kritische vragen te formuleren en om antwoorden te vinden: door middel van ontwerp, en in nauwe verbinding met de wereld buiten de muren van het atelier. De kern van het curriculum bestaat dan ook uit individuele trajecten en groepsgeïnitieerde onderzoeksprojecten, die deelnemers in staat stellen hun professionele identiteit als maker te verkennen en hun positie in het werkveld te bepalen.
Een belangrijk onderdeel van het programma van Werkplaats Typografie is het inspelen op de realiteit van werken voor externe opdrachtgevers. Vragen van externe partijen hebben vaak niet betrekking op de onderwerpen waarin de meeste ontwerpers zich uit eigen beweging zouden verdiepen – maar het blijkt waardevol te zijn om dat toch te doen. Tijdens de opleiding verkennen deelnemers het spanningsveld van opereren in de context van kaders en (praktische) beperkingen: ze ervaren hoe het is om rekening te moeten houden met technische beperkingen, begrotingen, richtlijnen en voorschriften. De uitdaging is om elk verzoek te vertalen naar een dieperliggende vraag: om opdrachten te beschouwen als kansen om een persoonlijke manier van werken toe te passen en vragen te kunnen beantwoorden in de praktijk.
Masterstudenten van de Werkplaats Typografie dragen mogelijke antwoorden aan op de vragen die door henzelf of externe partners worden gesteld. Maar wat uiteindelijk wordt beoordeeld, zijn de door hen ontworpen resultaten. Deelnemers ontwikkelen hun vermogen om ideeën om te zetten in tastbaar werk: verwezenlijking in materiaal is inherent aan de grafische ontwerppraktijk, en maakt het mogelijk om ook andere kunst- en ontwerpdisciplines te integreren. Alle studenten zijn vrij om bijvoorbeeld performance of audio in hun werk op te nemen – maar grafische vormgeving blijft de eerste taal van Werkplaats Typografie.
Het curriculum van de Werkplaats Typografie is gericht op het ontwikkelen van kritisch bewustzijn, inzicht en (ontwerp)benadering in relatie tot (culturele) informatie en de verspreiding daarvan – om zo de status quo in grafisch design te kunnen bekritiseren en beïnvloeden. Binnen die context zijn praktijk en theorie nauw verbonden en versterken ze elkaar. De verschillende onderdelen van het lesprogramma stimuleren de deelnemers om verschillende soorten informatie te verkennen en uit te wisselen door middel van publicatie, productie, presentatie en communicatie – of een combinatie daarvan.
De opleiding heeft een open structuur, waarin deelnemers het voortouw nemen en zelf projecten initiëren. Lezingen, seminars, bijeenkomsten en voordrachten liggen ten grondslag aan zelfverantwoordelijk en intrinsiek gemotiveerd werk en onderzoek. Binnen de master staan twee belangrijke elementen centraal: de buitenwereld naar binnen halen en erop reflecteren en, andersom, van binnen naar buiten treden.
De Werkplaats Typografie legt verbinding met het werkveld door de beroepswereld te introduceren binnen de opleiding. Er worden regelmatig gasten uit verschillende artistieke disciplines uitgenodigd om werk te beoordelen, presentaties te geven of workshops te begeleiden. Gedurende de twee jaar van de masteropleiding worden de deelnemers door gastdocenten en critici gestimuleerd en uitgedaagd om de wereld om hen heen te onderzoeken en de karakteristieken van hun eigen werk te articuleren.
Een ander belangrijk onderdeel van de opleiding is aansluiting zoeken bij de realiteit van de ontwerppraktijk. De opleiding spoort studenten aan om naar buiten te treden en hun werk aan de wereld te tonen. Werkplaats Typografie wordt regelmatig uitgenodigd om deel te nemen aan nationale en internationale festivals, evenementen en projecten. Zo hebben studenten bijgedragen aan de Printed Matter’s Virtual Art Book Fair in New York en Los Angeles. Door musea te bezoeken en naar het buitenland te gaan, verdiepen deelnemers zich in verschillende contexten, waarmee ze leren om op verschillende manieren te werken en de kans krijgen hun praktijk te testen in de realiteit.
Perceiving at a Low Speed – finals 2015
De onderwijs-community van de Werkplaats Typografie is gebouwd op vertrouwen en gedeelde verantwoordelijkheid voor elkaars ontwikkeling. De leergemeenschap evolueert voortdurend, is vormvrij van opzet en biedt ruimte aan een diversiteit aan geestverwanten: studenten, alumni, docenten en gasten, die niet alleen samen werken en gedachten en perspectieven uitwisselen, maar ook samen koken op de werkplek. Aandacht en interactie zijn gericht op de ontwikkeling van elk individu: op artistiek, intellectueel en professioneel vlak – maar ook als mens die als maker en onderzoeker van de toekomst kritisch nadenkt over onze omgevingen en netwerken.