Lobke Meekes

RituHEEL

Het RituHEEL is mijn manier om de wereld niet alleen rationeel waar te nemen, maar met het hart, vanuit liefdevolle verbinding. Dit resulteerde in het voorjaar van 2021 in drie artistieke interventies: "Het Eenwoud", "HelloPlant!" en "Baarhuisje RituHEEL".

Eenwoud is een kunstproject van mij, Lobke Meekes, in opdracht van Studio Assisië. Eenwoud is een bos, samengesteld uit de nazaten van door mensen voorgedragen betekenisvolle bomen die proberen 1000 jaar te overleven. Tijdens het Eenwoud RituHEEL werd het oogsten van de nazaten gevierd en de ouderboom geëerd.

In de Terrestrial Workshop 'Hello Plant!' daagden wij, Irene Urrutia, Mexicaans-Canadese curator en onderzoeker, en ik Lobke Meekes, beeldend kunstenaar en student aan de Master kunsteducatie ArtEZ in Zwolle, deelnemers uit hun relatie met planten te onderzoeken en opnieuw vorm te geven aan de hand van vragen en opdrachten. De ontdekkingen en inzichten dienen als voedingsbodem om samen te werken en ecologische problemen aan te pakken door middel van een terrestrial actie! De workshop vond plaats op 22 april 2021, Earth Day in opdracht van ArtEZ Studium Generale. SPATIE Voorafgaand aan de workshop maakten Irene en ik wij de podcast 'How to be with plants'.

De derde interventie, Baarhuisje is een baar- en bewaarhuisje voor plantenresten in de vorm van een eenpersoons kapel op het Vogeleiland in Deventer. Het project is onderdeel van de expositie Eilandje2021 en is te zien vanaf 15 mei t/m 22 augustus 2021. Op de laatste dag worden de plantresten met een gezamenlijk ritueel over het eiland uitgestrooid.

Kritisch essay

RituHEEL, onderweg naar verbondenheid

Hoewel de natuur een eerste levensbehoefte is - we kunnen immers niet leven zonder - blijkt het voor veel mensen soms lastig te bevatten dat we hier deel van uit maken. Dit besef kan wel eens belangrijk zijn wanneer je je, net als ik, bekommert om de leefbaarheid van de aarde voor toekomstige generaties. Want we hebben geen planeet B om naar te vluchten. Daarom voelde ik de noodzaak te onderzoeken hoe ik, als artist-educator en plantenliefhebber een ervaring kon creëren die resulteert in een gevoel van verbondenheid, waardoor we voelen en weten onderdeel te zijn van de natuur en daarmee van een groter geheel: het RituHEEL.

Gebaseerd op het literatuuronderzoek, de gesprekken met deskundigen en de inzichten die ik opdeed binnen mijn artistieke interventies, durf ik te stellen dat deelname aan het RituHEEL een positieve bijdrage kan leveren aan het bewustzijn onderdeel te zijn van de natuur.

Visie

Mijn idee van een groter systeem, waarin alles met alles verbonden is, is niet nieuw. Ontdekkingsreiziger Von Humboldt beklom in 1802 al de Chimborazo in de Andes. Op het ‘hoogste’ punt van de wereld, begon hij de wereld anders waar te nemen. De aarde kwam op hem over als één groot levend organisme, waarin alles met alles verbonden was. Zoals ook astronauten beschrijven wanneer zij de aarde zien in een onmetelijk groot heelal. Meten en analyseren was voor Von Humboldt heel vanzelfsprekend. Hij vond alleen dat zintuigen en emoties ook een belangrijk rol speelden bij het waarnemen van de natuurlijke omgeving. Hij wilde daarmee een ‘liefde voor de natuur’ oproepen. Precies dat, het gevoel van liefde voor de planeet en deze willen beschermen zijn kenmerkend voor de astronaut na een ruimtereis. En dat gevoel wilde ik ook oproepen met het RituHEEL.

Op aarde lijkt deze liefdevolle beschermende blik echter niet vanzelfsprekend. Ecoloog en filosoof Matthijs Schouten was een inspiratiebron om te begrijpen hoe het komt dat wij ‘met een meer westerse blik’ los zijn geraakt van al het andere. Voor het ontwerp en uitvoeren van het RituHEEL was Herman de Dijn, hoogleraar aan het Hoger Instituut voor Wijsbegeerte van de KU in Leuven heel belangrijk.

Praktijk en werkwijze

In mijn werk duik ik het liefst in -voor mij- onbekende werelden. Ik laat me in inspireren door maatschappelijke vraagstukken en landschappen. De ‘ander’ zowel mensen als planten hebben mijn interesse. In mijn werk bouw ik verhalen en decors waarin bezoekers participeren. Een quote van James Turell, die mijn artistieke praktijk typeert:

“My desire is to set up a situation to which I take you and let you see. It becomes your experience.”

Doel

Ik hoop met mijn werk een positieve bijdrage te leveren aan de bewustwording onderdeel te zijn van de natuur, waardoor de plantaardige natuur niet alleen een decor is om in te leven, maar bestaat uit aardbewoners om rekening mee te houden. Met mijn artistieke praktijk hoop ik een inspirator te zijn voor andere makers die op hun manier een bijdrage willen leveren aan de manier waarop we samen leven op deze planeet

Deze pagina is voor het laatst gewijzigd op 2 juli 2021

Sta jij op deze pagina? En heb je een opmerking? Mail naar de redactie.