Ingrid Krabbe

Dans als medicijn tegen eenzaamheid

Een dansproject in het sociale domein

Hoe kan dans voor jongeren worden ingezet in het sociale domein om in co-creatie eenzaamheid te onderzoeken, te bespreken, te verbeelden én tegen te gaan? Samen met de jongeren heb ik in het jongerencentrum URBN Village een programma ontwikkeld en uitgevoerd met allerlei dansvormen zoals: Free runnen, krumping, acrogym, improvisatie en moderne dans. Het proces en de choreografie zijn vastgelegd op film. De korte documentaire en uitkomsten van het onderzoek worden gecommuniceerd met stakeholders met het doel om dans in te zetten voor het aanpakken van sociale vraagstukken

Kritisch Essay 

'Dans als medicijn tegen eenzaamheid' Een dansproject in het sociale domein

Voor mijn afstuderen wilde ik een dansproject realiseren in Lelystad met een betekenisvolle impact. Een daadwerkelijke verandering die past bij mijn identiteit als dansdocent en projectmanager op de Kubus, Centrum voor Kunst & Cultuur. Met dit project heb ik onderzocht hoe dans voor jongeren kan worden ingezet in het sociale domein om in co-creatie eenzaamheid te onderzoeken, te bespreken, te verbeelden én tegen te gaan.

Jakob Stolk, jongerenwerker verbonden aan URBN Village, en ik hebben een vruchtbare samenwerking gehad waarin we kunst, in dit geval de discipline dans, als middel hebben ingezet om eenzame jongeren te helpen in hun ontwikkeling. Op deze manier hebben we de unieke kracht van kunst ingezet voor het aanpakken van het sociale vraagstuk: eenzaamheid onder jongeren. URBN Village kreeg van de gemeente toestemming om, ondanks de lockdown, op een aantal momenten in de week open te zijn voor kwetsbare jongeren. Dit gaf ons de gelegenheid om het project in de praktijk op de vloer, in direct contact met elkaar, uit te voeren.

Visie

Voor mij als dansdocent en als mens, maakt de combinatie van beweging, muziek, emotie, het samen dansen en de inspanning, dansen uniek. Als kind werd ik aangetrokken tot dans omdat het een primaire expressievorm is. Je hoeft niet eerst een muziekinstrument leren bespelen, je lijf is je instrument. Je kan overal en altijd dansen. Iedereen is naar mijn idee een danser. In dit project heb ik gewerkt met dansers en met jongeren die zeggen dat ze geen danser zijn.

Mensen zijn de enige primaten die muziek maken, zingen en dansen. Dansen heeft pro-sociale effecten en door te dansen neemt de hoeveelheid stress en eenzaamheid significant af.

Hoe jammer is het dan dat gezelschapsdansen in de meeste ontwikkelde samenlevingen geen belangrijke plaats meer inneemt in het dagelijkse leven? “Alle handelingen die ons dichter bij elkaar brengen, werken tegen eenzaamheid”(Spitzer, 2018). Hoe mooi zou het zijn als we in Nederland wekelijks in ieder dorp of stad de straat op gaan om samen te gaan dansen? Zeker nu, na de coronacrisis waar we in een ‘raak-me-niet-aan-samenleving’ zijn beland. Na deze pandemie zitten veel jongeren er doorheen. We moeten met hen aan de slag. Ze ondersteunen en faciliteren in projecten en programma’s waarin ze eigenaarschap krijgen, zodat ze betrokken blijven. Met culturele partners, maar ook met partijen uit het sociale domein stadprogramma’s maken. Mijn motto is: “de stad als podium”. Met het stadsprogramma worden zoveel mogelijk plekken (binnen en buiten) benut, met kunst en culturele activiteiten die bijdragen aan persoonlijke ontwikkeling en sociale verbinding.

Dit hele project: bijeenkomsten, film en choreografie, is een artistieke educatieve interventie geweest waar ik een proces van betekenisgeving in gang heb gebracht. We hebben het actuele en urgente thema eenzaamheid bij de horens gepakt en hebben de jongeren nieuwe inzichten ervaren en een verandering ondergaan. Daarnaast laat deze interventie zien aan beleidmakers, kunstdocenten en hulpverleners wat eenzaamheid bij jeugdigen doet en wat eraan te doen is.

Het doel is om stakeholders de urgentie te laten zien van het probleem van eenzaamheid onder jongeren. Door de conclusies en aanbevelingen van dit onderzoek en door de documentaire met hen te communiceren, denk ik ze te overtuigen van de vele gezondheidsvoordelen van dans, voor zowel lichaam als geest. Het praktische nut van mijn onderzoek voor organisaties binnen de kunsteducatie is dat zij nog beter in gaan zien hoe kunst in het sociale domein effectief ingezet en de samenwerking geoptimaliseerd kan worden.

Doel

Dans is een kunstdiscipline om jongeren van verschillende achtergronden en domeinen met elkaar en met zichzelf in contact te brengen. Dans brengt verbinding en samenhorigheid en helpt jongeren verder in hun sociale ontwikkeling. Het maakt niet veel uit welke dansdiscipline je gebruikt om eenzaamheid te onderzoeken, te bespreken, te verbeelden en te verminderen. Ik wil mijn expertise rond het thema eenzaamheid en jongeren door middel van dans in gaan zetten in het sociale domein. Dit onderzoek dient daarbij als onderlegger.

Deze pagina is voor het laatst gewijzigd op 2 juli 2021

Sta jij op deze pagina? En heb je een opmerking? Mail naar de redactie.