Adrianne van den Born

ZELFMEMBRAAN

Een zoektocht naar de grenzen tussen het zelf en de wereld

‘Als men iets aanraakt, bepaalt men zijn plaats in relatie tot wat men aanraakt…Wij kijken nooit alleen maar naar een ding, wij kijken altijd naar de relatie tussen de dingen en onszelf.’

-  John Berger  - 

In ons leven zijn dingen vaak gelaagder, mooier en ongewoner dan ze op het eerste ogenblik lijken. Kunst helpt mij vragen stellen en daagt mij uit om deze diepere lagen van betekenis en andere perspectieven te ontdekken. In mijn eigen werk spelen betekenis, filosofische vragen en persoonlijke ervaringen vaak een rol. 

Zelfmembraan

Mijn afstudeerwerk Zelfmembraan is een reactie op de verhouding tussen mijn innerlijke wereld en de geobserveerde wereld daarbuiten. Soms ervaar ik een kloof tussen die twee en lijkt het of ik een ‘hoofd op pootjes’ ben; eerder een zwevende toeschouwer dan toebehorend aan de fysieke werkelijkheid. Waar eindig ik en waar begint de wereld? Ben ik mijn lichaam, of is het slechts een huls, een drager voor mijn innerlijke wereld? Is de huid, de grens van het lichaam, ook de grens van mijn ‘zelf’?

Zelfmembraan is een zoektocht naar de grenzen van het ‘zelf’ en het andere, het fysieke en het geestelijke, het zichtbare en onzichtbare. In deze zoektocht grijp ik terug op een pre-modern mensbeeld: De mens als poreuze identiteit, die open staat voor invloeden van buitenaf, met grenzen als membranen. Er vindt overlap en uitwisseling plaats tussen de waarneembare werkelijkheid en ons innerlijk en de betekenis die dit voor ons heeft. Wij vormen de wereld en de wereld vormt ons.

Een ontmoeting tussen beide werelden is te vinden in aanraking. Aanraking maakt je niet alleen bewust van je lichamelijkheid, maar ook van de relatie die jij tot de wereld hebt: via je zintuigen ontdek je jouw plek in relatie tot de dingen om je heen, waar jij vervolgens betekenis aan geeft.

Aanraking vormt een brug over die veronderstelde grenzen en kan daarmee helpen houvast te vinden in de complexiteit van het moderne, ongrijpbare leven.

Door klei te gebruiken visualiseer ik de ontmoeting tussen de innerlijke wereld van de mens en de wereld erbuiten. Klei reageert per direct op mijn aanraking en hervormt zich erdoor. In reactie tot deze hervorming heb ik mij laten leiden door de ontstane vormen: permanente, fysieke uitingen van een momentele ontmoeting door aanraking. Klei symboliseert voor mij daarmee temporaliteit en stoffelijkheid. Enerzijds is het een verwijzing naar aarde, de grond waarop wij staan. Anderzijds verwijst het naar de stoffelijke materialiteit waar vanuit de mens gevormd en gekneed is.

Zelfmembraan is een verbeelding van het ervaren van geestelijke en lichamelijke grenzen en het verlangen deze te overstijgen, om zo meer contact en houvast in relatie tot mijn lichaam en de wereld om mij heen te krijgen. Enerzijds is het membraan als grens aanwezig, anderzijds is er in het keramische werk ook een permanent bewijs van een moment van interactie en samensmelting.

Deze pagina is voor het laatst gewijzigd op 7 mei 2025

Sta jij op deze pagina? En heb je een opmerking? Mail naar de redactie.