Freek de Koning
Artisteducator in Theater
Bachelor
Stages
- Van Mierlo Stichting & Landelijk Bureau D66: artistiek onderzoeker.
- Theater Rotterdam, Theater na de Dam: regie assistent.
- De Theater HavoVwo Rotterdam: theaterdocent.
Voorstellingen & projecten
- Afstudeervoorstelling: IS AL.
- Onder het Kleed: met mijn theatercollectief Speelgroep: Verwekking.
- Art & Conclict Transformation Belfast, Noord-Ierland.
- Bijvak Universiteit van Amsterdam: politieke en praktische filosofie 2.
- Afstudeeressay: VERBIND EN VERSTOOR EN VERBEELD (De Artisteducator in het nieuwe rechts-populistisch tijdperk).
In het huidige rechts-populistische tijdperk lijkt het handelen, de filosofische benadering van de ander en het doen van actief onderzoek in het geding te komen, en daarmee ook de waarde van de Artisteducator. Paradoxaal is dat in mijn ogen; hoe meer de kunsten, en met focus op de Artisteducator in theater, in het geding raakt onder het huidige rechtspopulisme, hoe meer ik denk dat wij haar nodig hebben. Het rechtspopulisme floreert namelijk bij een wantrouwen jegens de ander en een gebrek aan kennis van zaken - wat ik in mijn afstudeeressay zal toelichten - vandaar dat ik mijzelf de vraag stel:
Wat is het belang van de Artisteducator in theater in dit rechts-populistisch tijdperk, hoe moet zij zich hier naar verhouden en hoe kan zij van waarde zijn of in verzet treden?
Wie ben jij als maker/kunstenaar?
Mijn brede interesses in politieke fenomenen, ontwikkelingen en machtstructuren zijn in de afgelopen jaren mijn expertise geworden - altijd in verbinding met het medium theater. Met name door mijn artistieke onderzoek bij het Wetenschappelijk bureau én Landelijk bureau D66 ben ik een disruptieve politiek geëngageerde Artisteducator in Theater geworden. Ik zie een groot nut in de kracht van disruptie en infiltratie, en geloof dat wie systemen wil veranderen dat niet alleen van nu buiten moet doen, maar ook - of juist - van binnen. Dit door de meest krachtige middelen toe te passen: verbeeldingskracht en theatraliteit.
Deze politieke noodzaak komt terug in het theater dat ik maak, al benader ik deze op een meer existentiële laag. Ik ben geïnteresseerd in ontastbare, maar filosofische thematieken en benader deze door veel gebruik van beelden en poëzie. Mijn afstudeervoorstelling IS AL was dan ook een poëtische voorstelling vanuit beweging en geluidskunst, waarin ik onderzoek deed naar eindes: is er ruimte om iets te beginnen, om elkander te ontmoeten, als het einde al geweest is?
Hoe vul jij het begrip Artisteducator in Theater in?
De Artisteducator is in mijn ogen iemand die zich niet alleen laat inspireren door de Ander, maar haar ook als motor ziet tot handelen. De Artisteducator kan niet anders dan in verbinding treden, om niet alleen kunst te maken over mensen, maar vooral met. In een wereld die steeds individualistischer lijkt te worden en waarin een mate van solidariteit afneemt, is de Artisteducator een echt politiek dier. Juist door haar drang om in verbinding te treden.
In mijn afstudeeressay behandel ik deze invulling van het Artisteducatorschap als een vorm van activisme, en in mijn werkpraktijk benader ik de Ander om maatschappelijke issues te teckelen. Binnen onze maatschappij zijn we, volgens mij, gewend geraakt aan een snapcultuur. Veel van de huidige problemen zijn dan ook hieruit ontstaan - alles moet efficiënt, toegankelijk en simpel, maar daar ontbreekt vaak een visie bij, een blik vooruit. Mijn doel is dan ook altijd om collectief 'iets voor ons te zien' - verbeeldingskracht is de Artisteducator haar grootste wapen.
Waar haal jij inspiratie uit?
In mijn werk put ik uit een breed scala aan bronnen. Ik doe niets liever dan verdwijnen in een, vaak geschreven, bron, om me vervolgens te verleiden tot een andere bron, en weer een andere, en weer een andere. Als ik essays lees of krantenartikelen dan bedenk ik me hoe ik deze teksten zou vertalen naar beeld, wat weer ideeën oproept en waar ik weer meer bronnen voor zoek. Mijn inspiratie haal ik vaak uit huidige, maar ook voorbije politieke problemen en ontwikkelingen die ik probeer te ontleden. Maar ook romans en poëzie (voornamelijk de gedichten van Menno Wigman) passeren de revue.
Naast deze bronnen laat ik me graag inspireren door de stad en haar slenterende massa. Ik begeef me graag in drukbevolkte centra, maar voel me er tegelijkertijd dieptreurig - het perfecte begin voor een nieuw project.
Kun je iets meer vertellen over je stage?
Toen ik begon aan mijn onderzoek bij het Wetenschappelijk bureau D66 en Landelijk Bureau D66, wilde ik een antwoord vinden op de vraag: "is er ruimte voor de kunstenaar in een politieke omgeving?". Ook wilde het wetenschappelijk bureau weten wat zij konden leren van kunst, theatraliteit en verbeeldingskracht.
In mijn onderzoek heb ik geprobeerd antwoorden op deze vragen te vinden door het plegen van interventies als een Artisteducator-daad te onderzoeken, meerdere mensen te ontmoeten en vooral door kunst te maken.
Dat disruptieve heeft iets activistisch, zoals de wegblokkades van Extinction Rebellion waar ik aan meedeed, met als doel een stop op fossiele subsidies af te dwingen, dat ook heeft. Verschil is dat de wegblokkades provocatief zijn en dat blijven. De interventies van de Artisteducator hebben een provocatieve tint, maar de nadruk ligt op wat daarna gebeurt – de uitwisseling. Het werk van de Artisteducator draait immers om de Ander. Een disruptieve interventie hoeft dus niet onvermijdbaar te zijn door haar provocerende aspect, maar kan dat ook zijn door de vormen waarin zij wordt toegepast, artistieke vormen vooral. Het onvermijdbare van mijn werk zat hem in de artistieke herhaling die ik toepaste, met als doel herkenbaarheid. Ik hield me aan dezelfde vormen en gebruikte bijna altijd poëzie als middel.
De politiek is te belangrijk om alleen aan politici te worden over gelaten.
Deze pagina is voor het laatst gewijzigd op 21 mei 2025
Sta jij op deze pagina? En heb je een opmerking? Mail naar de redactie.