GESPOT: Metropolis belicht het fantasievolle werk van Sofiia Dubyna, waarin vriendschap een centrale rol speelt
- Beeldende Kunst
Elk jaar brengt het magazine Metropolis M een Graduation Special uit, met daarin werk van verschillende alumni die afstudeerden als beeldend kunstenaar. Sofiia Dubyna studeerde af aan de bachelor Fine Art aan de AKI ArtEZ Academie voor Art & Design Enschede, en is één van de alumni die in de special staat. Metropolis M stelde de kunstenaar de vraag: "Wat is het verhaal achter je werk?"
Op het eerste oog zou je denken dat Sofiia Dubyna (2000) waterverf en houtskool heeft gebruikt voor haar schilderijen. Maar, verklapt ze, eigenlijk zijn het restjes make-up die ze van haar vriendinnen heeft gekregen, vermengd met bindmiddel. Door deze ongebruikelijke materiaalkeuze is het de vraag of de schilderijen zo nog een jaar of tien meekunnen, maar Dubyna vindt het geen probleem als de voorstellingen uiteindelijk ‘als een spook’ zouden verdwijnen.
Dubyna kwam deze werkwijze op het spoor toen ze in haar tweede jaar sprak met kunstenaar Charlott Weise, die op de kunstacademie kwam kijken. Kijkend naar een zwart-witte tekening die Dubyna had gemaakt van haar beste vriendin, stelde ze voor om een beetje rouge te gebruiken om het portret wat te verlevendigen. Dubyna vertelt dat er echter niet te veel nadruk moet komen te liggen op het gebruik van make-up; ze wil niet dat haar werk gimmicky overkomt. Bovendien gaat het om een middel dat veel maakplezier oplevert; niet om een doel of thema op zich.
Voor Dubyna is het belangrijker dat ze haar vriendinnen portretteert met de restjes make-up die ze ook van hen heeft gekregen. Vriendschap speelt een centrale rol in haar werk. Dubyna vertelt dat ze zich zelden laat inspireren door werk van eerdere kunstenaars, maar wél door de gesprekken met haar vriendinnen.
Op een van de schilderijen in Dubyna’s afstudeerpresentatie staat ze zelf afgebeeld met een aap (Self -portrait 1, 2023). Eigenlijk is het een dubbel-zelfportret, ingegeven door een vriendin die Dubyna altijd ‘monkey’ noemt. Ze visualiseert vaker dergelijke inside jokes, koosnaampjes en andere persoonlijke rituelen tussen twee personen. Dat geeft de schilderijen iets fantasievols, zonder gefictionaliseerd te zijn. Tegelijkertijd is Dubyna zich ook bewust van de afstand tussen vrienden. Als je elkaar een tijdje niet meer hebt gezien, moet je weer even aan elkaar wennen, bijvoorbeeld door middel van rituelen. Een schilderij maken van iemand, met diens eigen make-up waar letterlijk het DNA van die persoon aan kleeft, is een manier om diegene dan toch dichtbij je te houden.
Auteur: Maarten Buser, dichter en kunstcriticus