David Reijer de Haan
La camicia di forza
What is life
after so much death?
the guilt of innocence?
the counter-guilt
that weighs
as heavy
as the guilt of the slayer
as the blood-guiltof the forgiven
the blame-shifters
Na zeven maart 2021 heb ik ontdekt dat ik gefixeerd ben geweest door de macht van anderen. De ander had invloed op mijn welzijn. Wat een gemak: mijn vertrouwen, zo snel als het er was, weg.
Datgene wat sterk was, is verzwakt. Naief nu wijs. Het zachte is verhard. Nu ben ik vrij, maar hoe zien de gevolgen eruit? En wat voor schoonheid kan ik hier nog in vinden?
Mattresses made of hair are left
soaps made of hands are left
children’s dolls
What happened with their suffering?
Wanneer Freud vanuit de psychologie spreekt over fixatie, spreekt hij over de theorie van psychoseksuele ontwikkeling: een individu kan door conflict gefocust blijven op een eerder psychoseksueel stadium en het individu zit ‘vast’ totdat het conflict is opgelost.
Binnen de psychiatrie wordt fixatie gebruikt om iemand “met of zonder toestemming te beperken in bewegingsvrijheid en gedrag”.
De amerikaanse Copyright Commission beschrijft fixatie als een fenomeen wat wordt vastgezet in een stabiele vorm.
Ten slotte wordt het gebruikt om aan te duiden dat iets bevestigd, vastgesteld of onveranderlijk is gemaakt.
Hieruit kunnen we concluderen dat fixeren staat voor het beperken, vastzetten, stilzetten of onveranderlijk maken van een andere partij.
Visie en makerschap
De Kunsten fungeren voor mij als isolator en als veilige tussenpartij. Haar doel is om de beschouwer te fixeren bij een fenomeen, thema of ervaring, terwijl het zelf gefixeerd staat in het moment van haar creatie. En datgene wat als enige dan nog werkelijk verandert, is de manier hoe de beschouwer het interpreteert.
Ik zie mijzelf als een maker die zich maatschappelijk bewogen voelt en zich daarbinnen verhoudt tot zijn eigen existentie. Binnen mijn werk benader ik vooral gedeelde gevoelens en heb ik als doel mensen te raken. In die zin vereenzelvig ik mij met een postmoderne visie op de Beeldende Kunsten: het gaat mij meer om de ervaring die een werk bewerkstelligt, dan om de esthetische waarde die een werk kan dragen; ik geloof dat de ervaring die een individu door het werk ervaart, transformatie brengt in diegenes leven. Enerzijds ben ik dan ook opzoek naar de interactie tussen de beschouwer en diens eigen existentie. Anderzijds is mijn werk een reflectie op mijn en ons collectieve bestaan: de empathische zoektocht om ons te verhouden tot elkaar.
Ik ben op zoek naar metamoderne compassie, maar zonder de politieke lading. Ik ben op zoek naar gezamenlijkheid, maar individualistischer. Mijn differentiatie en relevantie gaan denk ik hand in hand: de onderwerpen die ik als maker zelf doormaak en verwerk gaan hand in hand met hedendaagse vraagstukken zoals eenzaamheid, trauma, empathie en rouwen.
La Camicia di forza
Het is een installatie van vier bij vijf meter. Hierin probeer ik een visualisatie te maken van het uiterlijk van trauma, nadat je bent bevrijdt van haar directe invloeden. Ik tracht ik de beschouwer mee te nemen in mijn eigen ervaringen, die zijn als een vage foto van een vergeten gebeurtenis.
2022, geluidsinstallatie
500 x 400 x 400 cm
Materialen
Hout (hardwood, MDF)
Metaal (RVS and aluminium)
Verf (lak en acryl)
Gips, lijm en touw
Soundscape
23 minutes, stereo
Het bestaat uit drie witte elementen: een hang-, vloer- en muurelement. Deze zijn gepaard met een hellend zwartblauw, egaal vlak van anderhalf bij twee en een half meter, die met roestvast stalen kettingen in haar beweging is gefixeerd.
De kleur en textuur van het vlak ondersteunen het dialoog tussen de beschouwer en de elementen doordat het focus geeft. Binnen mijn werken is het duistere een synoniem van simplificatie: het verbergt details, geeft vorm essentie en brengt perspectief – het brengt rust.
De witte elementen lijken tegen de zwaartekracht in te gaan: het fragiele textiel is gefixeerd in opwaartse en zijwaartse bewegingen door middel van lijm en gips. Een loshangend, juten touw drapeert zonder enige functie om het hangelement heen en het element zelf is gefixeerd aan een roestvast stalen ketting die de gehele breedte van de ruimte in beslag neemt. Onder dit element bevindt zich het cirkelvormige vloerelement die omhoog wijst. Het muurelement is gefixeerd aan de achterkant van het hellende vlak, geïsoleerd van de andere twee elementen. Het doel hiervan is om de beschouwer te doen bewegen rondom de installatie: het ondersteunen van een eventuele ervaring voor de beschouwer vraagt om bewegingsvrijheid voor de beschouwer.
Ook is er sprake van situationele fixatie: de vergeten gebeurtenis die het werk verbeeldt is ook een momentopname van mijn verwerking. In de ruimte hoort de beschouwer geluiden die de verdwaasdheid van het gebeuren benadrukt waardoor ik de beschouwer probeer te fixeren in het moment van de verwerking: het moment van weg zijn, maar nog niet helemaal vooruit kunnen gaan.
De gevolgen zijn mooi en oprecht; de schoonheid is te zien in de fixatie van haar verleden.
Ik heb de ander en mezelf beter leren kennen.
Meer informatie is te vinden op davidreijerdehaan.com
De barmhartige Einfühlung
Aansluitend aan La camicia di forza heb ik gewerkt aan een educatief onderzoek die dezelfde naam draagt als haar product: De barmhartige Einfühlung.
Dit is een documentaire over de relatie tussen kunst en het empathisch vermogen, specifiek rondom de volgende vraag:
Op welke manieren kan het ervaren van kunst empathie stimuleren?
Haar documentaire is nu te zien op Youtube en het aansluitende onderzoek kun je ook kosteloos benaderen. Lees hem hier
Voor meer informatie, kijk op de website voor deze documentaire. Klik hier
Deze pagina is voor het laatst gewijzigd op 31 mei 2022
Sta jij op deze pagina? En heb je een opmerking? Mail naar de redactie.