Een gereedschapskist vol dans
- Dans
- Docentopleidingen
Fintan O’Hara (22), student aan de bacheloropleiding Artisteducator in Dans (voorheen: Docent Dans) in Arnhem, bewandelt graag zijn eigen pad. Hij stippelt dus ook zoveel mogelijk zijn eigen opleidingsroute uit. “Hierdoor kan ik mijn identiteit volop ontwikkelen. Als Artisteducator, maar ook als persoon.”
Vroeger, op de middelbare school was Fintan O’Hara een beetje rebels. Hij vond de lessen meestal behoorlijk saai en de leraren nogal ontoegankelijk. Na schooltijd had hij het beter naar zijn zin. Zeker bij Boys Action, waar hij drie keer per week danslessen volgde. “De docenten boden ons uitdaging en ik had een klik met de andere jongens”, herinnert hij zich.
Onwetende meester
Nu is Fintan zelf in opleiding en ontwikkelt hij zich als Artisteducator. Vooral de lessen over pedagogiek en didactiek spreken hem aan. “Hoe sta je voor een groep? Hoe breng je informatie over? Dat vind ik interessant.”
De ervaringen uit zijn eigen schooltijd neemt Fintan mee in zijn ontwikkeling. “Leraren wisten mij alleen te boeien als ze goede verhalen vertelden en zo de lesstof in een context plaatsten. Dat wil ik ook gaan doen. En ik ga graag met leerlingen in gesprek. Ik houd niet van hiërarchie, maar geloof in ‘de onwetende meester’, zoals de filosoof Rancière het noemde. Volgens mij leren docent en leerlingen altijd samen.”
Hij geeft een voorbeeld. “Stel, ik laat een stuk dans zien. Vervolgens vraag ik leerlingen: wat doet dit me je? Als een leerling antwoordt: ‘Helemaal niets’ vind ik dat ook relevant. Ik stel vragen om erachter te komen waaróm een leerling het stuk stom vindt. Zo help ik het denkproces van ons beiden verder.”
Naar Noord-Ierland
In het vierde jaar van de opleiding ging Fintan, die familie in Ierland heeft, met studenten van de opleiding Artisteducator in Theater en de international Master Artist Educator voor twee maanden naar Belfast. Daar werkten zij met en voor de lokale gemeenschap. Fintan: “We kwamen terecht in een arme wijk, met veel kwetsbare bewoners. De nasleep van de gewelddadige conflicten uit de vorige eeuw is er nog goed voelbaar. Veel mensen lopen gedeprimeerd en met gesloten gezichten over straat.”
Fintan ging aan de slag met een groepje jongeren dat van school was gestuurd. “Ik vond dat spannend”, vertelt hij. “Mijn inschatting was dat ze niet zouden openstaan voor danslessen.”
Bewegingsanalyse
Daarom pakte Fintan het anders aan. Hij begon met het overgooien van een balletje naar de jongeren. Vervolgens vroeg hij ze om te kijken hoe hun voeten stonden tijdens het gooien. En tijdens het stilstaan. “Stap voor stap bouwden we de bewegingen uit. Jongeren gingen bijvoorbeeld ook ervaren én verwoorden hoe het is als je ‘klein en afgesloten’ loopt. Of als je huppelt.”
Van deze bewegingsanalyses maakte Fintan een procesvideo. “Mijn hypothese – die ik nog verder wil uitwerken – is dat je fysieke houding invloed heeft op je omgeving. En vice versa.”
Na afloop van het project vertelden sommige jongeren Fintan dat ze hem dankbaar waren. “Dat gaf me zoveel energie!”
Een foto van de gezamelijke presentatie van het project in Belfast
Klusjesman
De middelen die Fintan inzette om de jongeren te bereiken, kreeg hij aangereikt tijdens zijn opleiding. “Wij worden klaargestoomd tot artist educator in dance. Dat betekent dat er aandacht is voor verschillende rollen. Ik zie mezelf als een soort klusjesman. Ik kom de groep binnen met een kist vol met gereedschappen, waaronder dansmateriaal en informatie. Vervolgens vertel ik dat ik graag een object wil maken. Bijvoorbeeld een voorstelling over een bepaald thema. Samen werken we daaraan; we leren van elkaar. Zo heb ik bijvoorbeeld van de jongeren in Belfast geleerd om vanuit hun perspectief te kijken. Dat is heel verrijkend.”
Dans, kunstenaar, publiek, en ruimte spelen altijd met elkaar. (ook tijdens de Belfast presentatie), foto door Neal Campbell
Scriptie
De module in Belfast was eigenlijk enkel bedoeld voor studenten van de opleidingen Docent Theater Arnhem en de international Master Artist Educator. “Gelukkig kreeg ik de mogelijkheid om ook mee te doen”, zegt Fintan. “Al betekent dit wel dat ik studievertraging heb opgelopen. Volgend jaar moet ik nog mijn scriptie schrijven. Waarschijnlijk zal die gaan over kunst als ‘on-wetenschap’. Daarin wil ik betogen dat de waarde van dans moeilijk in woorden te vangen is. De betekenis ligt in de relatie die je aangaat met een dans. Die is voor iedereen anders.”
Avontuur
Wat raadt Fintan studenten aan die overwegen de opleiding Docent Dans bij ArtEZ te doen? “Volg je hart. Dat deed ik ook. Het heeft mij veel gebracht. Bij ArtEZ is mijn rugzak gevuld met kennis en ervaring. Ik heb mogen leren van inspirerende docenten en medestudenten – ook van andere opleidingen. En ik heb een netwerk kunnen opbouwen.”
Na zijn afstuderen wil Fintan community-werk gaan doen. Hij heeft er vertrouwen in dat hij goed voorbereid is op wat er mogelijk op zijn pad komt. “Mijn volgende stap zie ik als een mooi avontuur.”
