Ga naar de hoofdcontent Pijl naar rechts pictogram
Laura Swart
Laura Swart

(On)gehoord erfgoed

Het (on)vertelde verhaal van roofkunst

Hoe vertel je een eerlijk verhaal? Het is een vraag van veel musea die omstreden collecties in hun bezit hebben. Na een uitgebreid onderzoek kan ik stellen dat deze vraag simpel en ingewikkeld is. Simpel omdat het in de kern gaat om perspectief. Ingewikkeld omdat deze perspectieven veel met zich meebrengen. Roofkunst, en de restitutie daarvan, is een discussie die de laatste paar jaar in binnen- én buitenland steeds vaker oplaait. Als iets wordt gestolen, lijkt het logisch dat dit wordt teruggegeven aan de rechtmatige eigenaar, toch? Dit is echter makkelijker gezegd dan gedaan. Wat is roofkunst? Simpel gezegd, het is kunst wat gestolen is in relatie tot geweld.

In ‘(On)gehoord erfgoed’ toon ik de verhalen achter roofkunst. Het draait namelijk niet altijd om het geroofde object zelf. Het verhaal erachter en de geschiedenis die het met zich meebrengt is belangrijker. Hoe worden deze verhalen verteld in de musea waar de roofkunst wordt tentoongesteld? Vanuit welk perspectief wordt dit verhaal verteld? Voorbeelden van betrokken partijen zijn onder andere de herkomstgemeenschap, de overheid, het publieke debat en musea. Zelfs het object zelf krijgt in mijn werk een stem. Ieder verhaal heeft meerdere kanten. Met dit werk hoop ik licht te schijnen op deze verhalen. De hiervoor genoemde partijen moeten uiteindelijk samenwerken om voortgang te boeken omtrent restitutie. Hoe kan ik hieraan bijdragen als ontwerper? Dit doe ik door middel van storytelling.

In mijn eindwerk creëer ik een museale setting voor een breed publiek. De ‘museum sokkel’ is hierbij belangrijk en herkenbaar. De beelden op de sokkel, in combinatie met een debat dat via audio te horen is, geeft een duidelijk beeld over de complexiteit rondom roofkunst en restitutie. Het maakt de verschillende perspectieven van betrokken partijen zichtbaar.

Scan de QR-code om de debatten van alle betrokken hoofdpersonages te beluisteren.

De structurele ongelijkheid van het kolonialisme is tot op de dag van vandaag voelbaar. Hier moeten we van af. Er is werk aan de winkel, maar het is vaak moeilijk en ongrijpbaar. In gesprek gaan is een goede eerste stap. Belangrijk om te noemen is dat restitutie de koloniale daden van Nederland niet goed maakt. Het verleden kan je niet meer rechttrekken, maar je kan wel iets doen voor de toekomst. Hier zou ik graag mijn steentje aan willen bijdragen.

Luister naar de debatten en aanschouw de geïllustreerde verhalen van alle bij roofkunst betrokken partijen. Wat vind jij? Moet het terug?

 

Deze pagina is voor het laatst gewijzigd op 14 juni 2024

Sta jij op deze pagina? En heb je een opmerking? Mail naar de redactie.