Go to the main content Arrow right icon

Janneke Harrewijn

Docent Beeldende Kunst en Vormgeving
Bachelor
Janneke_Harrewijn
Janneke Harrewijn

Eindwerk

Alles gaat voorbij, brandt op en vervliegt. Er is geen ontsnappen aan. De brandende stoel is een klein tafereel wat je vraagt dichtbij te komen en contact te maken. Een werk wat is ontstaan uit diepe wonden, wat vraagt om gevoeld te worden. 

‘In Flames’ (Oil on paper, 24x16cm)   
‘In Flames’ (Oil on paper, 24x16cm)   

Visie

Een brandende stoel, een paarden carrousel bij nacht, en een verlaten bos bedekt in sneeuw. Even kijk je naar een omgeving waarin een mens zichzelf niet zo gauw zou begeven. Het zijn vervreemdende omgevingen die, op het moment dat je ze ziet, helemaal niet zo vreemd voelen. Zoals de werken van Gerhard Richter, lijken de werken net foto’s. Foto’s die niet helemaal kloppen. Richter laat zien dat een schilderij het uiterlijk van een foto kan pakken, enkel de herkenbare aspecten maar in het proces van het schilderen een bewerking toevoegen die een nieuwe laag creëert over het uiterlijk van het herkenbare. In deze laag ontstaat het voelbare. Die voelbare laag over een fotografisch beeld is iets wat ik deel met Richter. Het werk leeft in de beleving, in de ervaring van het gevoel. Als je het gevoel wilt beschrijven, dan lukt dat hoogstwaarschijnlijk niet. Je denkt wel dat je het woord hebt gevonden, maar op het moment dat je het uitspreekt dekt het de lading van het werk toch nét niet. Sommige gevoelens zijn zo specifiek dat we niets anders kunnen dan ze enkel en alleen voelen.  

De schilderijen ontstaan op een soortgelijke manier. Er is geen formule die zegt wat werkt en wat niet. De schilderijen vatten een gevoel, dat in taal niet te beschrijven is. Het is efemeer, niet tastbaar, maar heel voelbaar. Heel onze ervaring van de wereld wordt zo door taal bemiddeld en aldus laat zich een heel breed begrip definiëren van een overlevering die zich, hoewel ze niet in taal gesteld is, toch voor talige uitleg leent. Je kunt een hoop woorden toekennen aan het beschrijven van een werk maar het ervaren en begrijpen van een kunstwerk iets anders dan, bijvoorbeeld, het begrijpen van werktuigen of gebruiken die ons uit het verleden zijn overgeleverd. 

Mark Rothko zei eens iets wat redelijk in de buurt komt bij deze uitwisseling van gevoel via een schilderij. Hij zei namelijk:

‘You’ve got sadness in you, I've got sadness in me and these works of art are places where the two sadnesses can meet and therefore both of us need to feel less sad’. 

Nu is het niet zo dat we naar een werk kijken en ineens minder verdrietig zijn of een ander gevoel niet meer voelen, maar er vindt wel een uitwisseling plaats tussen het werk en de beschouwer die voelbaar is. Zoals de horizonversmelting van Gadamer waarin de beschouwer een nieuw soort horizon wordt toegespeeld door het beschouwen van het werk en als het ware groeit of leert door de uitwisseling met het werk. 

This page was last updated on June 11, 2021